"Ta muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp làn sóng dữ, chém cá tràng-kình ở Biển Đông, quét sạch bờ-cõi để cứu dân ra khỏi nơi đắm-đuối chứ không thèm bắt chước người đời cúi đầu, cong lưng làm tỳ-thiếp cho người ta"

** Triệu Thị Trinh **

 

Nước Mắt Phụ Nữ, Đàn Ông

Và Hiện Tượng Pheromone

16Dhvhien --- nmp1

Khi người yêu tôi khóc trời cũng giăng sầu

(Trần Thiện Thanh)

Nước mắt ướt đẫm văn hoá Việt Nam, nhất là âm nhạc. Chữ "Lệ" được thấy trong bao nhiêu tên ca sĩ của chúng ta: Lệ Thu, Lệ Thanh, Lệ Quyên, và ...Lệ Rơi, một nam ca sĩ đang "gây bão" trong mạng xã hội trong nước. Bao nhiêu bài hát nhắc đến nước mắt, chắc chắn là nước mắt phụ nữ. Nhân mùa thu đến, gợi nhớ bài ca "Giọt mưa thu" của nhạc sĩ vắn số Đặng Thế Phong,  "Nước mắt mùa thu" của Phạm Duy, rồi liên tưởng đến “Mắt lệ cho người tình” của Phạm Mạnh Cương, "Khi người yêu tôi khóc" của Trần Thiện Thanh, xin kể ra một số kết quả khảo cứu thú vị mới đây về nước mắt phụ nữ và tác động của giọt lệ trên đấng mày râu như thế nào trong phòng...thí nghiệm.

Dù thơ mộng đến mấy, nước mắt cũng được các tuyến nước mắt tiết ra mà có. So với các chất tiết khác của cơ thể con người, nước mắt ít được khảo cứu nhất. Các nhà khảo cứu về sinh học hiện có những "ngân hàng sinh học" (biobanks) sưu tầm về máu, nước tiểu, nước đầu ối (bao bọc bào thai trong bụng mẹ), tinh trùng, máu lấy từ cuống rốn trẻ mới sinh ([umbilical] cord bank)...nhưng "ngân hàng 'nước mắt thì chưa. Lý do nước mắt khó kiếm, lượng sản xuất rất nhỏ, chỉ có phụ nữ tình nguyện cho lấy mẫu nước mắt, đàn ông thì không bao giờ. Mỗi ngày các tuyến nước mắt sản xuất chừng 1.2 ml nước mắt căn bản (“basal tears”), giữ cho mắt đừng khô, và thải xuống mũi ( không tính khóc do xúc động, “emotional tears”, nước mắt do phản xạ lúc xốn mắt, hay “reflex tears”), Muốn giữ các chất hoá học trong nước mắt nguyên vẹn, phải hạ nhanh nhiệt độ xuống -80oC (âm 80oC), sau đó còn phải giữ trong kho "siêu lạnh" gọi là cryogenic repository, phân loại theo nguồn như phụ nữ, nam giới, tuổi, nước mắt lúc vui hay buồn, nước mắt do cắt hành tỏi làm cay mắt,  vv

Noam Sobel, một giáo sư về thân kinh sinh học của viện nghiên cứu khoa Học Weizmann ở Rehovot, Israel, đang có tham vọng lập một nhà băng nước mắt như vậy. Năm 2011, Sobel cùng cọng sự đã công bố một nghiên cứu của tác dụng nước mắt phụ nữ trên mức kích thích tính dục (sexual arousal) nam giới.

Một nhóm phụ nữ được xem phim buồn và nước mắt họ được hứng trong những ống nghiệm. Sau đó, 24 người đàn ông được đem ra thí nghiệm, một bên được cho hít hơi từ các ống chứa nước mắt, cũng như mang một miếng gạt có nhúng nước mắt của các nàng. Nhóm đàn ông còn lại  hít nước muối để kiểm chứng (control). Kết quả, lúc nhìn vào các hình phụ nữ, các ông hít mùi nước mắt  thấy họ ít "thu hút" hơn là những ông chỉ hít nước muối. 50 ông khác cũng được thử tương tự, kết quả nhóm hít mùi nước mắt cũng thấy ít bị kích thích tình dục hơn, mức hormone nam giới testosterone trong nước miếng họ cũng thấp hơn, và các số đo mức kích thích tính dục của họ cũng thấp thơn. Nên nhớ testosterone làm gia tăng tính hiếu chiến, năng động và “sexual drive” trên đàn ông cũng như đàn bà. 16 ông khác thì được khảo sát bằng chẩn đoán hình ảnh, sinh hoạt não bộ được  khảo sát bằng cọng hưởng từ trường MRI. Kết quả cho thấy  ở những người hít nước mắt phụ nữ những vùng não bộ như thalamus (ở phía dưới não) phụ trách về những cảm giác kích thích tính dục ít bị kích hoạt hơn. Nói tóm lại, sau khi hít nước mắt (không có mùi) của phụ nữ, mức kích động dục tình của đàn ông lúc nhìn hình phụ nữ giảm đi, về chủ quan cũng như về khách quan như mức hormon testosteron, hình ảnh MRI não bộ hay các thay đổi sinh lý đo được.

Câu hỏi có thể đặt ra là nước mắt chảy ra trong những tình huống khác (như khóc vì vui mừng, khóc vì cay mắt) có tác dụng tương tự trên nam giới hay không. Nước mắt nghiên cứu ở đây đã lăn trên má của người đẹp chứ không phải hứng trực tiếp từ bờ mi, vậy các chất khác trên da phụ nữ có thể đã ảnh hưởng trên kết quả cho thấy hay không?

Người ta giải thích hiện tượng này bằng sự hiện diện của các pheromone, là những chất hoá học tạo nên những tín hiệu hoá học (chemical response) tác dụng đến những hành vi, thái độ của những người (hoặc những sinh vật cùng giống) ở chung quanh. và tạo nên những phản ứng xã hội trên những người đó như thích, không thích, ghét, bị thu hút…

Vai trò pheromone ở thú vật được ghi nhận rõ ràng hơn. Thú vật có bộ phận gọi là vomeronasal organ (Jacobson’s organ; hiện diện trong xương mũi thai nhi người) để tiếp nhận các tín hiệu loại này. Ví dụ, heo rừng đực tiết ra chất androstenone trong mồ hôi; lúc gặp heo rừng cái đang trong thời kỳ động cỡn [estrus], chất này làm heo cái chùng lưng cong xuống, thuận tiện cho sự giao hợp. Vấn đề còn đang tranh luận, tuy nhiên có những chỉ dấu cho thấy pheromone  trong mồ hôi một con người tiết lộ một số tin tức về "căn cước" (identity) của người đó, di truyền của hai người có liên hệ hay không (ví dụ khảo cứu thấy phụ nữ  ít bị thu hút bởi pheromone  mồ hôi của người anh em bà con với mình so với người đàn ông không liên hệ huyết thống), tình trạng tình cảm (hỉ, nộ, ái, ố) của mỗi người và tình  trạng sức khoẻ của người đó.

Nói cách khác, cũng như mồ hôi, nước mắt hay động tác khóc  là một loại thông tin không lời hiện diện trong nhiều giống sinh vật, chứ không riêng gì con người. Trong sự "thông tin xã hội " (social communication) này, có lẽ các pheromone đóng vai trò rất quan trọng. Khi người phụ nữ khóc, ngoài tình cảm gây ra do nhìn thấy cảnh tượng thương tâm, có vẻ còn có khả năng nước mắt tác dụng trực tiếp làm giảm tính hung hăng, ưa chiếm đoạt nơi người đàn ông, qua cơ chế chưa biết rõ, có thể là nhờ các pheromone trong nước mắt tác động trên cơ quan liên hệ đến khứu giác ở mũi của họ.

References:

1)http://www.nature.com/news/2011/110106/full/news.2011.2.html

2)http://science.sciencemag.org/content/331/6014/226

3)Pheromones and their effect on women’s mood and sexuality

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3987372/

Photo: source

http://www.montmartre-secret.com

Bác sĩ Hồ văn Hiền

Ngày  4  tháng 10 năm 2016