Rau Xanh, Trái Cây, ‘Vegetables’ và  ‘Carbohydrates’ppp

 

“Ở gần nhà tôi có một cháu đang học ngành bác sĩ năm thứ nhất . Tôi nghe cháu nói ăn rau xanh là tốt, nhưng nếu ăn nhiều quá là không tốt . Vì nó thừa chất cabon hydrate . Chất carbon hydrate có thể làm hại gì đến cơ thể. Nó thường có ở trong loại rau nào?”

(Cao T. P, VN.)

Carbon Hydrate hay carbohydrate, công thức chung: Cm(H2O)n, là những hợp chất hữu cơ chứa carbon, hydrogen và oxy, bao gồm những chất cây cỏ  tạo nên do tổng hợp dùng năng lượng ánh sáng mặt trời (quang hợp, photosynthesis) mà chúng ta gọi là "đường" (sugars), như đường mía, đường củ cải, tinh bột, cellulose. Hệ tiêu hoá con người không có men cellulase, không tiêu thụ cellulose được, Phần lớn cellulose sau khi qua ruột non được thải ra phân đi vào ruột già (colon),  một phần được các vi  khuẩn trong ruột già lên men (fermentation by colon microflora) , tạo nên một số vitamin (K, B12, thiamin, riboflavin),

 17Bhvhien --- rxt1

chất a-xít béo (fatty acid) và khí methane, thán khí (CO2) và hydrogen (tương tự như lúc người ta ủ phân để sinh ra khí đốt). Hiện tượng lên men này có thể làm đau bụng, sình bụng nếu ăn quá nhiều cellulose trong thực phẩm.(Heo cũng giống người không có men cellulase nên không tiêu hoá cellulose được. Các loài ăn cỏ như bò, trâu ngựa cũng không sản xuất men tiêu hoá cellulose nhưng lại nhờ vào cấu trúc đặc biệt của dạ dày hay ruột, chứa cỏ trong những túi  có nhiều vi khuẩn lên men và tiêu hoá cellulose giùm cho động vật chủ)

Trong tiếng Anh, "vegetables" bao gồm các rau xanh của chúng ta, phần lớn là cọng và lá, không ngọt như trái cây; tuy nhiên theo một số phân loại , "vegetables" còn bao gồm luôn cả các củ như củ khoai tây (potato), những trái (như trái cà chua), củ cải, bắp cải.

Năm 1893, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ quyết định trái cà chua là "vegetable", bị đóng thuế nhập cảng cao hơn là trái cây, với lý do là theo định nghĩa bếp núc, ẩm thực (culinary definition)  trái cà chua được ăn chung với món chính , không ngọt như trái táo dùng trong món tráng miệng, mặc dù họ công nhân là trái cà chua là một trái cây có hột thật sự đứng về phương diện thực vật học. Trái dưa hấu cũng vậy, dù là một trái cây về phương diện thực  vật  học, ở bang Oklahoma, dưa hấu được coi là "vegetable" và năm 2007 lại còn được chọn là "rau cải chính thức của tiểu bang".

Ở Mỹ , người ta khuyên nên ăn "2 cups of fruit" và 2 1/2 cups of vegetables a day. Cho nên nếu chúng ta theo sách tiếng Anh (Mỹ), và dịch vegetables "rau cải", thì những món như khoai tây, cà dái dê (egg plant),  dưa hấu có chứa chất đường hay tinh bột nhiều hơn các "rau cải" thường, ăn nhiều quá có thể nhiều calorie hơn mình muốn. Nói chung “vegetables” chứa chừng 1/3 calories so với trái cây. Người ta ước tính không đến 1/3 dân Mỹ ăn rau quả đến mức mà các nhà khoa học khuyến cáo là tốt cho sức khoẻ.

17Bhvhien ---rxt2

Ngoài vấn đề quá nhiều calories do một số củ khoai, trái cây ngọt, ăn quá nhiều rau cải có chứa nhiều sợi (fibers) có thể gây thiếu sót một số chất dinh dưỡng, làm sình bụng,khó tiêu, và trên lý thuyết nghẹt ruột. Nói chung, những trường hợp như vậy ít xảy ra, nếu chúng ta chỉ ăn dưới chừng 7 servings of vegetables mỗi ngày (mỗi serving rau nấu chín là  1 cup hay 8 oz, hay chừng 236 ml, 1 serving rau tươi là 2 cups).

Bác sĩ Hồ Văn Hiền

Ngày 27 tháng 6 năm 2017

(edited 7/06/17)