HPV (virus u nhú ở người)

và Mụt Cóc (wart, verruca vulgaris) 

 

 

 

 hpv va mut coc 1 

Hình 1: HPV (virus u nhú ở người) 

 

Virus HPV có hàng trăm type khác nhau; có type gây ra ung thư cổ tử cung (cervical cancer, vd oncogenic HPV types 16, 18), có type gây bịnh phong tình “mồng gà hoa khế” (condyloma acuminata, genital warts, HPV types 6, 11) có khả năng biến thành ung thư. Hiện nay có thuốc chích ngừa dùng cho con trai và con gái gần tuổi dậy thì (từ 9 đến 26 tuổi) để ngừa các bịnh do 4 type HPV 6,11, 16, 18 nói trên gây ra, do đó một cách gián tiếp ngừa đa số những bịnh ung thư cổ tử cung do HPV gây ra ở phụ nữ. Cần phân biệt : vaccine Gardasil (của Merck) có 4 types dùng cho nam và nữ; vaccine Cervarix (GSK) có chứa 2 type HPV 16, 18 (không ngừa type HPV gây "mồng gà hoa khế") chỉ dùng cho phái nữ.

 

 

 

 hpv va mut coc 2

Hình 2: Cervix: Cỗ tử cung/ Cancer: Ung thư/ Uterus: tử cung/ Vagina: âm đạo

 

 hpv và mut coc 3

 

 

Hình 3: Mụt cóc (wart, verruca) (Wikipedia Commons)

 

Mụt cóc là một loại u ngoài da do siêu vi HPV. Mụt cóc thường do type 2 và type 4 gây ra, và không phải là ung thư (hiền, benign).Thường hay gặp ở người nhỏ tuổi, trên bàn tay, bàn chân, hoặc những nơi khác, những chỗ có nếp da xếp lại (skin fold). Siêu vi từ ngoài nhiễm vào cơ thể qua da (hoặc qua niêm mạc trong trường hợp mồng gà hoa khế hay nhiễm HPV cổ tử cung) ở những chỗ da nứt nẻ, hoặc từ mụt cóc này do máu lúc cắt tỉa cấy, vấy qua những vùng da lân cận, làm mụt cóc nhảy thành chùm. Do đó, khi đi tắm hồ tắm, cần mang dép che chở chân, tránh dùng khăn, dao cạo, dao cắt tỉa da móng của người khác có thể mang HPV.

Đa số mụt cóc tự nó sẽ khỏi trong vòng vài tháng tới hai năm. Tuy nhiên vì phiền toái, lo âu, đa số bịnh nhân muốn bác sĩ "thanh toán" mụt cóc sớm hơn.

 

Chữa trị:

  1. 1.Dùng hơi lạnh 'đốt', huỷ mụt cóc (cryotherapy with liquid nitrogen)
  2. 2.Dùng loại axit nhẹ 'đốt’ (salicylic acid trong thuốc "wart remover" (OTC), Occlusal HP (toa); cẩn thận nếu máu lưu thông kém, bị tiểu đường, hoặc dị ứng với aspirin)
  3. 3.Dùng dao điện nóng dể đốt huỷ mụt cóc
  4. 4.Phẫu thuật cắt bỏ mụt cóc (excision), nhất là trường hợp định bịnh không rõ rệt, cần gởi mẫu mô làm sinh thiết bịnh học.
  5. 5.Laser huỷ mụt cóc
  6. 6.Tape occlusion: dùng duct tape. Cắt duct tape thành những miếng tròn nhỏ, lớn hơn mụt cóc một chút, dán trùm, bít kín các mụt cóc. Để yên 6 ngày, lột ra, ngâm mụt cóc trong nước cho mềm, dùng cây dũa móng tay sạch hoặc đá xốp dùng để kỳ cọ da (emery board or pumice stone) tỉa mòn mụt cóc. Qua một đêm để hở, dán lại bằng duct tape thêm 6 ngày; cứ thế trong 2 tháng. Trong một khảo cứu, 85% các mụt cóc lành hẳn, so với kết quả 60 % những người dùng "đốt" lạnh (cryotherapy,"hàn liệu pháp")
  7. 7.Một số trường hợp, cimetidine (Tagamet), thuốc trị bịnh axit bao tử, có thể được dùng trị mụt cóc có kết quả. Cimetidine ảnh hưởng đến hệ miễn nhiễm của cơ thể.

 

Sau đây là một số bài thuốc dân gian đăng trong báo Reader's Digest Asia, xin kể ra đây với tính cách thông tin mà thôi:(http://www.rdasia.com/warts_and_verrucas)

  • Đắp vỏ chuối (ruột vỏ chuối áp vào da) ban đêm trước khi đi ngủ. Trong vỏ chuối có chất hoá học làm tan mụt cóc.
  • Dùng vỏ chanh đắp lên mụt cóc; dầu trong vỏ chanh có khả năng làm bớt mụt cóc.
  • Đâm trái đu đủ xanh cho chảy mủ, để mủ khô. Pha với nước lạnh, thoa lên mụt cóc, 2 lần mỗi ngày.Trong mủ đu đủ có chất giúp tiêu các mô trong mụt cóc.
  • Ngâm trong nước 46 độ C (115 độ F) 15 phút mỗi ngày. Thêm 1/4 dấm + 3/4 nước càng tốt.
  • Nhỏ vài giọt cây long tu (aloe vera gel) lên mụt cóc mỗi ngày (có lẽ nhờ malic acid trong cây long tu)
  • Giã nát một lá ngò tây (basil) đắp lên mụt cóc dán băng keo mỗi ngày, làm 1 tuần.

 

Nếu nghi ngờ cần bác sĩ xem có phải đúng là mụt cóc hay không, hay là một cái gì khác, như "skin tag" (achrocordon, thường không lớn ra nhiều, màu của da, không đau lúc bóp vào), hay là những u bướu hiếm hơn có thể gặp ngoài da. Nếu mụt lớn nhanh, đổi màu sắc, đau, chảy máu, lại cần gặp bác sĩ nhanh chóng hơn nữa.

 

 

 hpv va mut coc 4

Hình 4: Skin tags (achrocordon)

 

 

References:

1) Focht DRIII, et al. The efficacy of duct tape vs cryotherapy in the treatment of verruca vulgaris (the common wart). Arch Pediatr Adolesc Med. October 2002;156:971-4 )

2) Mitsuishi T. Cimetidine treatment for viral warts enhances IL-2 and IFN-gamma expression but not IL-18 expression in lesional skin.Eur J Dermatol. 2003 Sep-Oct;13(5):445-8.

 

Bác sĩ Hồ Văn Hiền

Ngày 4 tháng 7 năm 2013