Đảo Phú Quý
(Nam Trung Phần)

 

 

Đảo Phú Quý còn có tên là cù lao Thu hay cù lao Khoai Xứ, là một huyện đảo thuộc tỉnh Bình Thuận, cách Phan Thiết 56 hải Lý (hơn 100 km) về hướng Đông – Nam, cách Vũng Tàu 200 km về hướng Đông, cách quần đảo Trường Sa 540 km về hướng Đông - Đông Nam. Đảo Phú Quý là đảo tiền tiêu quan trọng nằm ngoài khơi trước cửa ngỏ Vũng Tàu, án ngử cửa sông vào Sài Gòn thành phố kinh tế quan trọng nhất của Việt Nam, diện tích 16,4 km2, gồm 1 đảo lớn nhất là đảo Phú Quý và 9 hòn nhỏ lân cận:

Bản đồ huyện đảo Phú Quý

Bản đồ huyện đảo Phú Quý

 Hòn Hải là tảng đá vuông lớn cạnh thẳng đứng, điểm A0 trên đường cơ sở

Hòn Hải là tảng đá vuông lớn cạnh thẳng đứng, điểm A0 trên đường cơ sở

Huyện đảo Phú Quý chia làm 3 xã Ngũ Phụng, Tam Thanh và Long Hải, dân số hơn 27.000 người (2013) hầu hết sống bằng nghề đánh bắt hoặc chế biến hải sản. Ngư trường Phú Quý là 1 trong 3 ngư trường lớn nhất VN. Ngư dân Phú Quý có đội tàu cá quan trọng (4000 tàu) trong số có 60% là tàu có công xuất lớn đánh bắt xa bờ ra đến vùng biển tại quần đảo Trường Sa, đánh bắt trên 50.000 tấn hải sản hàng năm. Nghề cá Phú Quý tổ chức gần 120 tàu hậu cần nghề cá thu mua và sơ chế hải sản trên tàu, cung cấp thực phẩm, xăng dầu, nước đá cho ghe cá, trong số có khoảng 80 tàu hậu cần phục vụ xa bờ, giúp tàu cá bám biển nhiều ngày không phải tốn thời gian và xăng dầu phải trở vào bờ sau mỗi chuyến. Chính quyền có chương trình hổ trợ giúp ngư dân đóng tàu vỏ sắt có công xuất lớn đánh bắt xa bờ bám biển nhiều ngày, trang bị nhiều dụng cụ, máy móc tân tiến phục vụ nghề cá. Ngư dân Phú Quý còn có nghề câu cá mập và tôm hùm đó là các tàu câu đặc biệt không có ở vùng biển khác.

 Một góc đảo Phú Quý

Một góc đảo Phú Quý

 Cảng cá Phú Quý

Cảng cá Phú Quý

Huyện đảo Phú Quý có 1 trường mầm non, 1 trường mẫu giao, 3 trường tiểu học tại 3 xã, 1 trường trung học phổ thông cơ sở (Trung học cấp 1), 1 trường trung học phổ thông Ngô Quyền (trung học cấp 2). Có hải đăng, bưu điện huyện, tổng đài điện thoại với 3,000 số, bệnh viện đa khoa cấp huyện.

Muốn đến đảo Phú Quý có Hợp Tác Xã tàu cao tốc Phú Hương đi từ 2,5 – 3 giờ, trước khi có tàu cao tốc thời gian phải đi từ 6 tiếng nếu thời tiết tốt biển yên lặng, có bến cảng thuận tiện trong việc giao thông với đất liền. Đang xây dựng cảng biển có thể dành cho tàu trên 10.000 tấn cập bến.

Đảo Phú Quý bị sóng biển xâm thực đáng kể, tại một vài nơi bờ biển trung bình mỗi năm bị xoi mòn vào 3 m. Từ 50 năm qua diện tích đảo từ 32 km2 đến nay chỉ còn 16,4 km2. Chính quyền cấp kinh phí xây bờ kè bảo vệ bờ biển tổng chiều dài 3,5 km tại những nơi bị sóng biển xâm thực nặng.

Từ năm 2013 hệ thống điện gió hoàn thành cung cấp 100% điện cho toàn đảo, nhà máy điện gió này có công xuất 7,5 MW, tạo điều kiện cho các cơ sở công nghiệp chế biến hải sản phát triển nhanh chóng. Trên bãi ngầm gần đảo đang xây dựng nhà máy phong điện (điện gió) qui mô lớn hơn nhà máy hiện có nhằm cung cấp điện năng cho các dự án phát triển đảo sắp tới.

 Bờ kè chống xâm thực của sóng biển

Bờ kè chống xâm thực của sóng biển

 Trạm điện gió trên đảo Phú Quý

Trạm điện gió trên đảo Phú Quý

Đối phó với tình hình đáng quan ngại trước sự hung hăng lấn chiếm biển đảo của TQ, huyện đảo Phú Quý là thí điểm đầu tiên thành lập đội dân quân phòng vệ đảo, thành quả đã được phát triển trên tất cả đảo đề phòng những biến động không thể lường trước được. “Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh” cho nên đội dân quân phòng vệ đảo có cả đội nữ dân quân được học tập quân sự và võ trang. Trên đảo có đồn Biên Phòng và một đơn vị Hải Quân.

Từ thập niên trước, thiếu ngân sách, thiếu phương tiện giao thông nên huyện đảo Phú Quý chú trọng phát triển đội tàu cá thay dần các ghe câu, tàu cá nhỏ lên thành tàu có công xuất từ 90 mã lực và đội tàu đánh bắt hải sản xa bờ. Từ năm 2010, bắt đầu có kế hoạch phát triển thành trung tâm kinh tế biển Nam Trung Phần gồm phát triển ngư nghiệp đồng thời phát triển ngành du lịch biển đảo.

 Bãi biển với cát trắng mịn

Bãi biển với cát trắng mịn

 Hải đăng trên đảo Phú Quý

Hải đăng trên đảo Phú Quý

 Bộ xương cá Ông được chưng bày trong đền thờ, như viện bảo tàng hải dương học trên đảo Phú Quý

Bộ xương cá Ông được chưng bày trong đền thờ, như viện bảo tàng hải dương học trên đảo Phú Quý

Đảo Phú Quý có nhiều bãi biển và ghềnh đá đẹp, có nơi còn mang nét hoang sơ, nhiều di tích có niên đại cách nay trên dưới 250 năm, đó là ưu thế để phát triển du lịch.

Nhà thờ họ Đạo Phú Quý

Nhà thờ họ Đạo Phú Quý

 Chùa Linh Sơn

Chùa Linh Sơn

 Chùa Linh Quang được trùng tu rất khang trang và tôn nghiêm

Chùa Linh Quang được trùng tu rất khang trang và tôn nghiêm

Nói chung các di tích trên đảo đều là cổ xưa nay được trùng tu khang trang thu hút du khách đến tham quan hoặc chiêm bái mỗi khi ghé thăm đảo.

Đảo Phú Quý còn nhiều món đặc sản nổi tiếng:

 Cua mặt trăng

Cua mặt trăng

 Cua huỳnh đế

Cua huỳnh đế

 Ốc vú nàng

Ốc vú nàng

Quanh đảo có nhiều bè nuôi các loại cá mú, cá bốp, cá hường, tôm hùm. Đặc biệt nghề nuôi con dong (tương tự như con kỳ nhông nhưng lớn bằng cườm tay) đang phát triển trên đảo giúp vài chục gia đình khấm khá kiếm bạc tỷ hàng năm (khoảng $50.000 USD/năm) vì giá bán dong rất cao từ $150.000 VND/kg (10 đến12 con kg) mà lại không thể nào cung cấp đủ cho “nhà hàng đặc sản” cao cấp trong đất liền.

 Nghề nuôi cá bè phát đạt trên đảo Phú Quý

Nghề nuôi cá bè phát đạt trên đảo Phú Quý

Đảo Phú Quý ngoài việc phát triển nghề cá, còn hội đủ các điều kiện để trở thành trung tâm nghĩ dưỡng như: không khí trong lành, nhiều bãi biển và hòn đẹp còn nét hoang sơ, nhiều di tích lịch sữ, nhiều món ăn đặc sản độc đáo. Chính quyền đang thực hiện dự án phát triển đảo với các điểm đáng chú ý như sau:

Xây dựng thêm nhiều hạ tầng sơ sở, khách sạn và nhà hàng cao cấp, chỉnh trang đường sá, bờ kè, cảng biển dành cho tàu trên 10,000 tấn (tàu du lịch quốc tế - Cruise) cập cảng, xây thêm nhà máy phong điện công xuất lớn trên bãi ngầm gần đảo. Xây dựng 1 phi trường dành cho máy bay dân dụng diện tích 05 hecta có đường băng trên 1000 m. Trùng tu với qui mô lớn đối với các di tích lịch sử. Về phục vụ dân sinh, trồng hàng ngàn cây xanh, xây 2 nhà máy nước cung cấp nước ngọt tại xã Ngũ Phụng và xã Long Hải công xuất 2,200 m3/ngày, và 1 hồ chứa nước ngọt 90 ha bảo đảm lượng nước ngọt đầy đủ phục vụ sinh hoạt cho dân đảo cũng như ngành công nghiệp chế biến hải sản không sợ thiếu nước ngọt vào mùa khô. Môn chơi thể thao trượt nước với bườm hay dù, bắt đầu thấy xuất hiện trên bãi biển đảo Phú Quý, vùng biển quanh đảo có nhiều rạn san hô khá đẹp thích hợp cho môn thể thao lặn biển đó là những môn chơi mới lạ đối với dân VN nhưng nó sẽ thu hút nhiều du khách trong tương lai.

 Môn trượt nước với dù là môn thể thao mới mẻ trên đảo

Môn trượt nước với dù là môn thể thao mới mẻ trên đảo

 Quanh đảo nhiều rạn san hô khá đẹp là tiềm năng của môn thể thao lặn biển

Quanh đảo nhiều rạn san hô khá đẹp là tiềm năng của môn thể thao lặn biển

Đảo Phú Quý trong thập niên trước là một huyện đảo chỉ có nền kinh tế nông nghiệp và ngư nghiệp, hiện nay đang phát triển thêm ngành thương mại mua bán hải sản, công nghiệp chế biến hải sản phát triển mạnh do các chuyên gia Nhật Bản hướng dẫn kỷ thuật nâng cao chất lượng hải sản trong kỷ nghệ đông lạnh, làm tăng giá trị sản phẩm do đó lợi tức của ngư dân tăng lên đáng kể, nhanh chóng phát triển ngành dịch vụ du lịch. Đảo Phú Quý là đảo tiền tiêu quan trọng trong lảnh vực an ninh-quốc phòng, mà còn là hòn ngọc quý giá ngày càng tỏa sáng lấp lánh giửa vùng biển một màu xanh biếc ngoài khơi Nam Trung Bộ.

Xin giới thiệu loạt bài các đảo tiền tiêu quan trọng của Việt Nam

(Tài liệu tổng hợp, hình ảnh Net. – Phoenix, Sept 2014)

Lê Hữu Uy