Sử Thi ILIADE Thi Hào Homère (bài 17)
THI CA KHÚC XVI
CA KHÚC PATROCLE (câu 9707 đến câu 10728)
TÓM LƯỢC: Achille đồng ý cho Patrocle mượn vũ khí, mang quân Myrmidons tham chiến. Một con thuyền Hy Lạp bị đốt cháy, Patrocle tiến đánh quân Troie chạy tán loạn, Patrocle giết tướng Sarpédon. Chiến đấu ác liệt quanh xác Sarpédon. Trái lời khuyên Achille, Patrocle đuổi theo quân Troie đến tận chân thành Ilion, đánh Hector, giết Kébron. Thần Apollon đánh Patrocle rơi vũ khí, Hector giết Patrocle và đuổi theo Automédon.
Quanh thuyền cứ thế đánh hoài, 9707
Lúc này Ban Tuấn trước người tướng quân. (Patrocle)
Lệ nồng rơi, mặt tối sầm,
Như từ hốc núi đen ngòm, suối tuôn. 9710
An Sinh xúc động lòng thương, (Achille)
Cất lời: Ban Tuấn nỉ non thế nào ?
Như em bé gái khóc lâu,
Đòi xin mẹ bế, chạy theo lệ đầy.
Nắm chặt áo, giữ chân đi,
Khóc thương nhìn mẹ, mẹ hoài bế lên.
Ban Tuấn ơi, như bé con,
Mà dòng nước mắt dịu hiền ai bi,
Hay lòng muốn nói điều chi,
Nguyệt Mi Đông, hay có điều gì về ta ? (Myrmidons) 9720
Pê Lê, Mê Tuấn, tin nhà Phi Thi. (Pélée, Ménoétios, Phthie),
Hai Cha mà có mất đi,
Chúng ta đau đớn sầu bi vô cùng.
Hay đau xót quân An Kinh,
Bên thuyền, Vua trái công bằng tác tan.
Giải bày uẩn ức tâm can,
Để cho hai chúng ta cùng biết tin.
Nấc lời, Ban Tuấn mới rằng :
An Kinh sức mạnh ai bằng An Sinh. 9730
Giận hoài chi khiến đau thương,
Bao nhiêu dũng tướng bị thương trận tiền.
Tướng tài can đảm An Kinh,
Trúng thương nặng nhẹ, chẳng còn đấu tranh.
Đỗ Mạnh vạm vỡ cũng nằm,(Diomède)
Uy Lĩnh thương tích, lẫy lừng ngọn lao.(Ulysse)
An Gia Vương cũng đớn đau, (Agamemnon)
Âu Dương Bình bị thương vào vế chân.(Eurypyle)
Chung quanh lương tướng trung quân,
Tới thăm chăm sóc ân cần vết thương. 9740
An Sinh sao nỡ đành lòng,
Tôi cầu thần chẳng cứng lòng như anh!
Giận hờn anh giữ tâm can,
Chỉ là đức tính dã man vô cùng.
Làm sao cứu giúp nhân quần,
Khi anh không giúp An Kinh nạn nầy.
Đang tàn mạt, bất nhẫn thay,
Anh không xứng với giống nòi Pê Lê.
Với Thê Túc con Thủy Tề,
Biển lam, đá nghịch gần kề sinh anh. 9750
Nên anh cứng cỏi vô cùng,
Nếu lòng anh tránh số phần tiên tri,
Thần Vương đã đặt định gì,
Một lần mẹ đã thầm thì cùng anh.
Thì giao quân Nguyệt My Đông,
Tôi thay anh chiến đấu cùng địch quân.
Tôi như ánh sáng cuối cùng,
Cứu Đa Niên thoát khỏi vòng nguy nan.
Cho tôi mượn vũ khí anh,
Quân Troa sẽ bỏ giao tranh chạy dài. 9760
An Kinh đuối sức mệt nhoài,
Thở ra khoan khoái, phục hồi sức quân,
Bấy lâu địch thét chiến tranh,
Chiến trường mệt sức, quân mình sức sung.
Chúng ta sẽ đuổi về thành,
Xa thuyền, xa các trại dinh chúng mình.
Lời chàng tha thiết van xin,
Chẳng suy nghĩ, nói với lòng thẳng ngay,
Khẩn cầu vận mệnh xui thay,
Cho mình cái chết, nào hay tử thần. 9770
Thở dài Phi Túc An Sinh :
Than ôi ! Ban Tuấn, giống dòng Thần Vương,
Lòng ta chẳng sợ số phần,
Mẹ hiền chẳng lộ, sấm truyền tiên tri,
Lòng ta xâu xé sầu bi,
Kẻ vì quyền thế tước đi lấy phần,
Thưởng công gian khổ phá thành,
Chiếm giai nhân, phá tiếng danh chẳng nề.
An Gia quyền thế mọi bề,
Xem ta kẻ lạ, chẳng hề có công. 9780
Nhưng thôi, việc ấy đã xong,
Khó lòng giữ mãi, bực mình mãi thôi,
Lời ta hứa giận đến hồi,
Chiến thuyền uy hiếp, quân thời lâm nguy.
Này Ban Tuấn, khoát lên vai,
Giáp binh ta, dẫn quân thời giao tranh,
Nếu quân Troa hãm công thuyền,
Chỉ vì không thấy mũ đồng của ta,
Giật mình, chúng sẽ chạy xa,
Hải kinh run sợ, rơi sa hố hào. 9790
Nếu An Gia biết lỗi nào,
Giờ đây thương tích ngoài rào giao tranh.
Phu quân Hạ Cơ có dành, (Zeus)*
Vinh quang thì cũng chớ đừng đuổi theo.
Chớ say sưa trong hiểm nghèo,
Bề chi, ta sẽ mất nhiều thanh danh,
Chớ nên tiến đến gần thành,
Vì Thiên Sơn có vị thần hiện ra,
Thần An Long thương quân Troa,
Giúp cho chống đỡ từ xa kinh kỳ. 9800
Anh là đuốc sáng cứu nguy,
Để cho kẻ khác đuổi truy quân thù,
Quay lui chớ đánh vào sâu,
Thần Vương cha hỡi, khẩn cầu hiển linh.
Cùng Quán Trí Tuệ, An Long,
Họa tai giáng xuống Troa quân chạy dài.
Chẳng ai tránh được họa tai,
Cả Đạt Liên nữa, trừ hai chúng mình.
Chúng ta chiếm được khăn trinh*
Thiêng liêng thần thánh kinh thành Ý Long. 9810
Trong khi đối đáp dài dòng,
An Bắc đang đấu mỏi mòn gian nan.
Những đường lao ý Thần Vương,
Lao quân Troa đánh bốn bên mũ đồng.
Quanh thái dương cú vang ầm,
Trúng mũ, quanh má, đỏ bừng mồ hôi.
Mỏi mê, nhờ tấm khiên vai,
Chắc dày che tấm thân người hùng anh.
An Bắc chẳng chuyển thay lòng,
Dù cho lao nhọn quanh mình như mưa. 9820
Thở hơi hổn hển nặng nề,
Mồ hôi như nước đầm đìa chảy tuôn.
Khắp người đau đớn dần lan,
Chẳng còn hơi sức cho chàng thở ra.
Hát lên Thần Nữ Thi Ca,
Từ Thiên Sơn kể giùm ta sự tình,
Đuốc nào đốt cháy chiến thuyền,
Hải Tô vung chiếc lưỡi gươm đánh vào,
Trúng ngay chiếc cán cây lao,
Gỗ tần bì cũng đứt nhào cán cây. 9830
An Bắc vung mảnh trong tay,
Mũ đồng rơi xuống thuyền dài kêu vang.
An Bắc lo sợ bàng hoàng,
Bao đường chiến đấu cắt ngang bởi thần,
Dớt Sấm Cao chỉ muốn dành,
Con đường chiến thắng cho quân Troa này.
An Bắc lùi bước chạy đi,
Quân Troa đã ném đuốc bay lửa hồng,
Lửa tràn lan phủ lái thuyền,
Bốc cao, xa thấy tầm nhìn An Sinh. 9840
Vỗ đùi chàng nói bạn rằng:
Ban Tuấn đứng dậy, lên mình ngựa ngay,
Ta đà thấy lửa thuyền đây,
Chớ nên để nó cháy lây các thuyền.
Sẽ không về được quê hương,
Này đây vũ khí, khoát lên chiến bào,
Ta kêu tập hợp quân mau.
Vội vàng Ban Tuấn khoát vào trong thân,
Vũ khí chói lọi ánh đồng,
Khắp người giáp phủ đến phần khủy chân, 9850
Giáp bạc hùng dũng oai phong,
Âu Ất truyền lại cháu con anh hùng, (Eaque)
Trang trí lộng lẫy đẹp xinh,
Sáng ngời như ánh sao băng trong trời,,
Gươm đồng nạm bạc đeo vai,
Tấm khiên chắc nịch với quai rộng vành,
Tren đầu oai dũng đặt lên,
Mũ đồng xinh tết một chòm lông đuôi.
Ngù lông lay động nghiêm oai,
Hai thành lao nhọn vừa hai tay chàng. 9860
Là do Âu Ất trui rèn,
Bởi vì sức nặng mũi tròn thanh tao,
Chẳng dũng sĩ nào cầm vào,
Chỉ An Sinh mới múa lao vẫy vùng.
Cán tần bì núi Bê Long, (Pélion)
Sĩ Long Nhân Mã dày công mang về. (Chiron)
Tặng riêng cho vua Pê Lê,
Thanh lao danh tiếng, hẹn thề liệt oanh.
Chiến trường diệt những trai hùng,
Ô Mê Đông đã thắng yên ngựa vào (Automédon) 9870
Người Ban Tuấn quý biết bao,
Sức tài phá giặc, công lao chiến trường.
Chàng đã cột xong yên cương,
Xích Thố, Bàn Thố ngựa thần tài năng. (Santhos, Balios)
Nhanh như gió cuốn dậm ngàn,
Mẹ là Hạc Mã, cha làn Tây Khuê,(Harpye, Zéphyre)
Sinh ra bên cánh đồng quê,
Ngựa mẹ gậm cỏ gần kề Đại Dương,*
Dắt Pê Đa Sốt ngựa hồng,(Pédasos)
An Sinh bắt lúc hạ thành Âu Thông (Éétion). 9880
Ngựa hay theo gót ngựa thần,
An Sinh dục lính lên đường vũ trang.
Như bầy sói thích thịt tanh,
Bản năng dũng cảm khó lòng nói ra,
Sau khi cắn một nai già,
Tha lên núi thẳm hùa vồ xé ăn,
Má mồm ướt đẫm máu hồng,
Cả bầy rủ đến suối nguồn nghịt đen,
Liếm trên nước thẩm lưỡi mềm,
Ụa đầy những giọt máu hồng sát nhân. 9890
Tim không một chút sợ run,
Bụng căng tròn ứ, thoả lòng no nê.
Quân Nguyệt My Đông hả hê,
Quanh bên Phi Túc kéo về xuất quân.
An Sinh thúc dục hùng hồn,
Ngựa người, khiên giáp lên đường tiến công.
Năm mươi thuyền chiến An Sinh,
Mỗi thuyền năm chục thanh niên bơi chèo,
Năm tướng điều khiển lược thao,
An Sinh thống lĩnh quyền cao bao trùm. 9900
Nhất: Mê Nê Thước giáp đồng,(Ménesthios)
Con Xích Bạt Thước sông nguồn trời xa,(Sperchios)
Gái Pê Lê, Bồ Đô Ra.(Polydora)
Mơ Xích Bạt Thước sóng xa cõi thần,
Mối tình giao cảm thần linh,
Nhưng người đời gọi con dòng Bô Rê (Bores)
Pê Ri công tử cưới về, (Périère)
Món quà sính lễ hôn thê dồi dào,
Thứ hai dũng tướng Âu Đô, (Eudore)
Con nàng trinh nữ cầm thơ sắc tài. 9910
Bồ Ly Mai múa tuyệt vời. (Polymède)
Phi Lạc nương tử duyên trời đong đưa, (Phylas)
Vị thần Hạc Mai say sưa,
Nghe nàng trong đội đồng ca nữ thần,
Đạt Thế Mỹ, Mũi Tên Vàng, (Artémis)
Yêu nàng vụng trộm, chiếu chăn gác lầu.
Vị Thần cho nàng cái bầu,
Sinh con tuyệt diệu, chạy mau hùng cường.
Ý Thy thần nữ hộ sinh, (Ilithyie)
Hài nhi đã thấy một vòng hào quang. 9920
Âu Chi Lạc dắt về nhà, (Échélès)
Tặng cho của cải vật quà nghìn trăm.
Phi Lạc chăm sóc cháu thương,
Nuông chiều cưng quý như con sinh thành.
Thứ ba dũng tướng Phi Nam, (Pisandre)
Mai Mã công tử nổi danh thương đồng, (Maïmalos)
Tướng tài quân Nguyệt My Đông,
Chỉ thua Ban Tuấn tài năng chiến trường.
Thứ tư Bàn Phượng lão thần, (Phénix)
Thứ năm do Án Sĩ Đông anh hùng. (Alcimédon) 9930
Công tử Lã Khê toàn năng. (Laercès)
Khi đoàn quân Nguyệt My Đông vào hàng.
Trước năm tướng lĩnh quân đoàn,
An Sinh sắp xếp rõ ràng phân minh.
Cất lời cương quyết kiên cường:
Nguyệt My Đông hỡi, quần hùng có quên ?
Nếu quân Troa đến chiến thuyền,
Lời răn đe suốt thời gian ta hờn.
Có người lên án An Sinh,
Chao ôi khốn khổ, phải rằng mẹ anh. 9940
Nuôi bằng mật đắng thù hằn ?
Mà anh bất nhẫn giam chân quân mình ?
Trái lòng mơ ước bên thuyền,
Cũng không về với quê hương đợi chờ.
Thuyền ta ngang dọc hải hồ,
Chỉ vì hờn giận thấm vô trong lòng.
Ấy lời bàn tán ước mong,
Có người nguyền rủa gào lên nói hoài,
Bây giờ trước mắt mọi người,
Diễn ra sự việc như lời hằng mong. 9950
Ai người dũng cảm hùng anh,
Hãy xông lên đánh đuổi toàn quân Troa.
Lời chàng khích lệ xông pha,
Đoàn quân hăm hở tiến ra chiến trường.
Người người siết chặt như nêm,
Như người tránh gió sát tường cuồng phong,
Nguyệt My Đông thế giáp binh,
Mũ kề mũ, khiên giáp khiên bạn bầu.
Ngù lông lấp lánh sát nhau,
Người người chẳng thể cúi đầu kề bên. 9960
Dẫn đầu Ban Tuấn , Ô Đông
Con tim nung nấu, một lòng quyết tâm.
Quân vừa rới khỏi trại dinh,
An Sinh vào láng mở hòm hoa văn,
Quà mẹ Ngân Túc nữ thần *
Cho người mang đến trên thuyền của con.
Y trang, chăn ấm, áo choàng.
Trong hòm một chiếc cúp vàng đẹp xinh.
Cúp riêng chỉ một mình dùng,
Dâng Thần Vương cốc rượu hồng lễ nghi. 9970
Dùng diêm sinh tẩy trần ai,
Rồi chàng rửa sạch cọ kỳ nước trong.
Rót vào cúp rưọu đỏ hồng.
Giữa sân rảy rượu mắt nhìn trời xanh.
Thần Vương Sấm Sét đã trông ,
Thấy chàng cầu nguyện cõi trần phù sinh.
Ông Hoàng Dớt, Thần Đô Đoan (Dodone)*
Phê Lạc Bích ở muôn trùng cách xa.(Pélasgique)
Đô Đông đông giá lạnh lùa,
Quanh người Sen, kẻ dịch ra lời Thần.* 9980
Nằm sương, đất chẳng rửa chân,
Ngài từng chứng giám lòng thành của tôi.
Vinh danh Ngài, từng khẩn lời,
Cho An Kinh bị tơi bời đảo điên.
Giờ đây cầu khẩn linh thiêng,
Bản thân tôi ở trại thuyền đóng quân,
Nhưng tôi cử bạn thân mình,
Cùng bao quân Nguyệt My Đông trận tiền.
Hãy cho chiến thắng quang vinh,
Mắt Nhìn Xa hãy cho lòng thêm hăng. 9990
Để Hải Tô biết được rằng,
Quân binh tôi tiếng lẫy lừng giao tranh.
Chẳng cần tôi phải đích thân,
Chiến Thần theo gót xuất chinh đuổi thù.
Xin Ngài phù hộ khẩn cầu,
Đẩy xa thuyền những tiếng gào giao tranh.
Bạn bè về lại bình an,
Vẹn toàn vô sự, nguyên lành giáp khiên.
Nghe lời cầu khẩn Thần Vương,
Chỉ cho phân nửa khấn nguyền, nửa không. 10000
Đuổi quân địch chạy xa thuyền,
Nhưng cho Ban Tuấn sống còn thì không !
An Sinh cầu khẩn vừa xong,
Vào lều trong cất cúp vàng vào rương.
Rồi ra trước cửa dinh thuyền,
Chờ tin trận tuyến, hai bên tranh hùng.
Nguyệt My, Ban Tuấn điều quân,
Lao vào hãnh tiến trận binh giáp đồng. 10010
Như ong vò vẻ bên đường,
Bị đàn trẻ phá, bản năng sinh tồn,
Bay theo lũ trẻ đốt châm,
Rượt hoài nơi tổ bên đường bao quanh.
Dại thay cho bọn trẻ ranh,
Chúng làm khổ nhọc tràn lan bao người.
Người qua đường chỉ rong chơi,
Vô tình gần đến cũng thời nguy nan.
Đàn ong cũng tấn công liền,
Chỉ vì bảo vệ tổ vàng ong non. 10020
Nguyệt My Đông tựa bầy ong,
Dàn quân thế trận tiến công cạnh thuyền.
Tiếng hò vang nổi vang rền,
Nguyệt My Đông quân An Sinh,
Nam nhi rõ mặt kiên cường vinh quang.
Pê Lê công tử giỏi giang,
An Kinh tướng lĩnh ai hơn anh hùng.
Đội binh cận chiến lẫy lừng,
An Gia Vương ỷ quyền hành cấp trên, 10030
Nhận ra mù quáng của mình,
Đã không tôn trọng anh hùng An Sinh.
Người ưu tú nhất An Kinh.
Nghe lời Ban Tuấn xông lên anh hùng.
Nhất tề tiến công Troa quân,
Khắp nơi mừng rỡ, An Kinh reo hò.
Mê Tuấn công tử tiến vô,
Mang hai vũ khí sáng lòa hoảng kinh.
Troa quân do dự sự tình,
Nghĩ rằng Phi Túc An Sinh đánh mình. 10040
Bỏ hờn riêng đã làm lành,
Toan bề chạy tránh tử thần vực sâu.
Ban Tuấn phóng trước ngọn lao,
Vào quân Troa đến chen nhau lái thuyền.
Trúng Phi Mai Lạc tướng quân, (Pyraichmès)
Bồ Niên quân kỵ mũ đồng trúng vai.
A My, A Sốt sông dài, (Amydon, Axios)
Lóc lăn xuống đất, ngã nhoài rỉ rên.
Quân Bồ Niên trốn kinh hoàng, (Péonien)
Bỏ thuyền chạy thoát, chẳng còn tướng quân. 10050
Đuổi xa chúng khỏi đoàn thuyền,
Ra tay dập tắt lửa hồng bừng lên.
Lái thuyền cháy sém nửa chừng,
Quân Troa chạy trốn, lui binh ồn ào.
An Kinh từ khắp thuyền theo,
Lại tràn ra sức, chẳng nào giảm suy.
Từ trên thiên đỉnh vén mây,
Thần Vương soi chớp đồi cây núi ngàn.
Bầu trời xẻ dọc, xé ngang,
Những vầng tinh khí thiều quang rực trời. 10060
Nhấp nhô chớp sáng núi đồi,
Đa Niên tránh khỏi lửa thui đốt thuyền.
Thở phào nhẹ nhỏm trận tiền,
Vui mừng quân bạn đến liền cứu ta.
Quân Troa chẳng hẳn rút ra,
Bỏ thuyền vì áp lực đà khó khăn.
Lại cùng giao chiến tùy thân,
Mỗi người chọi một xoay vần đánh nhau.
Ban Tuấn dũng cảm đâm lao,
An Tây Ly Cúc phía sau trúng đùi.(Areïlycos) 10070
Chàng ấn sâu mũi đồng dài,
Xương đùi gãy, hắn ngã người ngay đơ.
Mê Giác đâm ngực Thọ Cơ, (Mégès, Thoas)
Chổ khiên kẻ hở, rụng rời tứ chi.
Py Lê công tử đến ngay,(Pylée)
Âm Phi Lộc đã lao tay đánh chàng.(Amphiclos)
Mê Giác đón trước vội vàng,
Mũi lao đâm trúng bắp chân thịt dầy,
Mũi đồng xé nát gân ngay,
Bóng đen trước mắt phủ đầy đớn đau. 10080
Còn An Thy Lộc đâm lao, (Antilichos)
Trúng An Ti Nhược xuyên vào ngang thân. (Atymnios)
Lăn quay thủng ngực trước thân,
Mã Thiết anh hắn nhảy xông trả thù, (Maris)
Đứng lên căm giận điên đầu,
Thái Chí nhanh bước vội mau phóng liền. (Thrasymède)
Lao đâm vai xé vết thương,
Cánh tay rời rả, xé gân xương lòi.
Mã Thiết bóng tối sầm trời,
Hai anh em đã về nơi Dạ Đài. 10090
Ninh Tô công tử tài trai,
Hai anh em giết hai người anh em,
Vốn là khách Thạc Phê Đông (Sarpédon)
Hai An Mi Sở tài tình phóng lao, (Amisodaros)
Của nhà phung phí phú hào,
Nuôi Si Me khốn khổ bao nhiêu người.*
An Bắc Ô Lê tuyệt vời,
Nhảy lên bắt sống tướng tài Lê Bung. (Cléobule)
Nhưng trong hổn chiến khó lòng,
Rút gươm chém cổ, dứt lòng hăng say. 10100
Mắt trừng cường bạo đỏ gay,
Kiếm bừng máu nóng, phụt bay số phần.
Pê Nê Lộc gặp Lý Căn, (Pénéléos, Lycon)
Cả hai cùng hụt hai lần phóng lao.
Nên dùng lưỡi kiếm đánh nhau,
Lý Căn nhắm mũ chém vào túm lông.
Gặp chổ cứng gãy gươm đồng,
Bị Pê Nê Lộc đâm vòng dưới tai,
Lưỡi gươm ngậm cả chiều dài,,
Lớp da vẫn dính đầu thời còn treo. 10110
Tứ chi rã rượi ngã nhào,
Ngọn lao oan nghiệt, đớn đau lìa đời.
Mê Long đôi chân dẽo dai,
Đuổi An Ca Mạc đâm vai lao đồng.
Lên xe, nhào xuống ngã ầm,
Hồn bay mờ mịt, mắt trầm bóng sương.
Anh Đô ác liệt ngọn thương, (Idoménée)
Đâm Âu Chi Mẫn xuyên ngang óc đầu. (Erymante)
Vỡ xương trắng, răng máu trào,
Máu lên mổm mũi phun cao ròng ròng. 10120
Mây đen chết chóc bao trùm,
Đa Niên cứ thế trị trừng Troa quân.
Như sói vào đám cừu non,
Lạc loài tản mác, người chăn dại khờ.
Sói ta lập tức liền vồ,
Những con vật đứng bơ vơ lạc đàn.
Đa Niên nhảy xổ phá tan,
Quân Troa chỉ nước hoang mang chạy dài.
Quên lòng dũng cảm hăng say,
Riêng An Bắc Lớn ra tay đợi chờ. 10130
Vung lao nhắm đến Hải Tô,
Hải Tô kinh nghiệm có thừa chiến chinh.
Khiên da che phủ thân mình,
Luôn luôn nghe tiếng lao đồng tên bay,
Chàng thừa hiểu biết trận này,
Phần thắng đang chuyển sang tay địch thù,
Vững vàng chàng cũng mặc dù,
Cứu nguy đồng đội khẩn cầu nguy nan.
Nhưng như từ đỉnh Thiên Sơn,
Một vầng mây thẩm phủ dần trời xanh. 10140
Dớt đà muốn toả cơn giông,
Quân Troa kinh hãi xa dần thuyền đen.
Vượt qua hào tan đội hình,
Hải Tô phi ngựa nhanh cùng khiên lao,
Bỏ quân cản bởi chiến hào,
Bao xa chiến đẹp rơi vào chông gai.
Ban Tuấn thúc quân đuổi dài,
Quân Troa ơi ới, khắp nơi hãi hùng.
Trên cao cuồn cuộn cuồng phong,
Vó tung ngựa chạy phóng chân về thành. 10150
Xa chiến thuyền, xa trại dinh,
Ban Tuấn hể thấy đám đông đuổi càng.
Trên xe lăn lóc ngã nghiêng,
Lắc lư xe ngựa thùng niềng kêu vang.
Ban Tuấn dục ngựa phóng ngang,
Ngựa Pê Lê được trao truyền thần linh.
Băng băng xe ngựa phi nhanh,
Đuổi Hải Tô khiến lòng chàng hăng say.
Chàng càng khích lệ ngựa phi,
Chàng càng muốn đánh hắn ngay một đòn. 10160
Hải Tô phi ngựa xa nhanh,
Đất trời bỗng xuống tối sầm bão giông.
Ngày thu xối xả mưa tràn,
Dớt đà nổi giận sôi gan khách trần.
Người đời nơi chốn hội chung,
Án treo què quặt công minh chẳng còn,
Chẳng còn sợ hãi thần linh,
Dớt cho thịnh nộ dòng sông nước tràn.
Khắp đồng nước lũ cuộn băng,
Núi cao biển thẳm, sóng vang trùng trùng. 10170
Cuốn đi bao sức công trình,
Quân Troa như thế lui quân chạy dài.
Ban Tuấn cho quân trở lui,
Ép về truy kích địch thời kẹt sau.
Giữa con sông, giữa lũy hào,
Chạy trong kinh hoảng phía sau con thuyền.
Thẳng tay chém giết triền miên,
Trút bao thù hận đảo điên bao người.
Bồ Nô trúng lao sáng ngời, (Pronoos)
Ngay trên lồng ngực dưới nơi khiên đồng. 10180
Ngã nhào rời rã tay chân,
Thế Tô trong chiếc xe lăn thu mình, (Thestor)
Tâm hồn rối loạn mông lung,
Bàn tay rơi tuột dây cương lúc nào,
Ban Tuấn đâm một ngọn lao,
Xuyên ngang hàm phải, treo vào cây thương,
Như người từ mõm đá ghềnh,
Câu lên con cá, biển thiêng dạt dào.
Há mổm đầu dáo tung cao,
Lăn ình xuống đất, hồn vào thiên thu. 10190
Âu Ry Lao lại xông vào, (Erylaos)
Ban Tuấn ném tảng đá cao trúng đầu.
Vỡ đôi chiếc mũ đồng thau,
Ngã lăn mặt đất đớn đau lìa trần.
Âu Mạc, Âm Phô, Thế Lâm, (Erymas, Amphoteros, Tlépolème)
Ban Thiết, Chi Ốc và cùng Phi Chi. (Epalthès, Echios, Pyris)
Ý Phê, Âu Vinh cũng đi, (Iphée, Evippos)
Bổ Ly Mê cũng lăn quay lìa trần. (Polymélos)
Thạc Phê Đông thấy đau lòng,
Bao nhiêu đồng đội ngã nằm dưới tay. 10200
Ban Tuấn, Bèn tìến la rầy :
Nhuốc nhơ thay, chớ trốn này Ly Siên.
Chớ chạy đi, chớ nhát hèn,
Ta đương đầu biết hắn liền là ai ?
Gây quân Troa những họa tai,
Tan xương, nát thịt bao trai anh hùng.
Nói rồi mang lấy lao khiên,
Xuống xe ngựa đấu song phương tranh tài.
Ban Tuấn cũng nhảy ra ngoài,
Như chim ưng móng vuốt dài mỏ cong. 10210
Đỉnh cao cấu xé kêu vang,
Hai ngươi cũng thế xông lên thét gào.
Cảnh tình làm động lòng đau,
Cồ Nốt Thần tử óc đầu tinh ranh,
Nói Hạ Cơ chị, vợ mình :
Khổ cho ta biết Thạc Đông phận tàn,
Người ta quý mến yêu thương,
Số phận sẽ chết chiến trường hôm nay.
Về tay Ban Tuấn an bày,
Thâm tâm ta vẫn còn đầy phân vân. 10220
Hoặc là kéo khỏi giao tranh,
Về Ly Si xứ tươi xanh đất mầu,
Hay dưới bàn tay phóng lao,
Mê Tuấn công tử mệnh trao số phần.
Hạ Cơ Ngưu Mục đáp rằng :
Đáng sợ , ông mới nói năng câu nào !
Người trần số mệnh đuổi theo,
Ông toan cứu khỏi mệnh treo Tử Thần.
Việc ông, ông cứ việc làm,
Nhưng tôi tất cả Thần không tán thành. 10230
Tuy nhiên, nói trước với ông,
Cũng nên tạc dạ ghi lòng hôm nay,
Nếu ông cho hắn sống đây,
Trở về yên ổn ra đi về nhà.
Các Thần bắt chước thế a !
Cứu con mình thoát can qua chiến trường.
Chung quanh thành rộng vua Biam,
Đang tham chiến bởi đông con các Thần.
Do ông kích động đấu tranh,
Giờ đây trong cuộc tranh giành hổn mang. 10240
Do ông muốn, chớ rỉ rên,
Cánh tay Ban Tuấn dứt ngang số phần.
Thạc Phê Đông khi lìa trần,
Cho Thần Giấc Ngủ, Tử Thần mang đi,
Hồn lìa về xứ Ly Si,
Anh em, cha mẹ lễ nghi mộ phần.
Dựng bia mộ cho thân nhân,
Ấy là vinh dự lìa trần người thương.
Nghe lời vợ nói cằn nhằn,
Đấng Phụ Vương chẳng còn trăn trở gì. 10250
Tưới cơn mưa máu hồng bay,
Tiễn đưa con chết về tay anh hào.
Ban Tuấn xứ Trốt phi phiêu (Troade),
Xa miền tổ quốc thân yêu chiến trường.
Hai chàng sáp lại rất gần,
Ban Tuấn đâm trúng vệ binh trung thành,
Thái Di Miên của Thạc Đông, (Thrasymède)
Ngọn lao trúng bụng tay buông ngã nhào,
Thạc Đông tức giận đâm lao,
Trúng ngựa Đa Sốt máu đào ngã lăn, (Pédasos) 10260
Con ngựa rống mạnh lìa trần,
Hai con khác rẽ, ách càng gãy đôi.
Đây xoán ngựa ngã cả đôi,
Ô Mê Đông tưởng tàn đời ngọn thương. (Automédon)
Vung gươm cắt đứt sợi cương,
Hai con ngựa đứng thẳng chồm kéo dây.
Hai chàng trở lại ra tay,
Thạc Phê Đông phóng lần này ngọn thương.
Hụt Ban Tuấn lướt vai trên,
Ban Tuấn phóng trúng tim, lăn tựa sồi. 10270
Bạch dương, thông vút núi đồi,
Như tiều phu chặt búa mài sắc tinh.
Đốn cây cao, đẽo sườn thuyền,
Trước chân xe ngựa rỉ rên lăn nằm.
Tay cào đất bụi máu hồng?
Như sư tử cắn cổ mình mang đi.
Chúa sơn lâm, móng vuốt dày,
Con bò hùng mạnh nhất bầy khểnh chân,
Dươi tay Ban Tuấn anh hùng,
Vua Ly Siên lúc lâm chung nhắn lời: 10280
Lô Cốt yêu dấu bạn ơi !
Anh hùng giữa những con người giờ đây,
Lao đồng dũng cảm hăng say,
Khéo khôn giữa chiến tranh đầy cuồng điên.
Hãy đi khắp chốn động viên,
Tướng Ly Siên chiến đấu lìền quanh tôi,
Bản thân anh chớ để rơi,
Xác thân địch tước đi thời giáp khiên,
Là điều nhục nhã triền miên,
Cả cho anh nữa, tủi hờn tháng năm. 10290
Khi tôi ngã giữa vòng thuyền,
Bền gan chiến đấu, khích lòng toàn quân.
Dặn dò lời nói cuối cùng,
Tử Thần phủ mắt, mũi tàn hắt hơi.
Ban Tuấn rút mũi lao dài,
Dẫm chân ngực kéo ra lòi ruột gan.
Thạc Phê Đông trút linh hồn,
Nguyệt My Đông cướp ngựa hùng Phê Đông,
Thở to mong chạy thoát thân,
Vua băng, bỏ chiếc xe không kéo dài. 10300
Lô Cốt lòng dạ bồi hồi,
Hận lòng chẳng cứu được người bạn thân,
Đua tay nắm chặt vết thương,
Tựu Xê bắn trúng còn vương đau nhiều,
Lúc chàng xông lũy dốc cao,
Cứu cho đồng đội biết bao khốn cùng.
Cầu An Long, chàng khấn rằng:
Nghe tôi, Vua ngự ở gần nơi nao !
Đồng Troa, Ly Si phì nhiêu,
Phương nào bất cứ nơi đâu nghe lời. 10310
Tâm tình đau xót trần ai,
Giày vò đau đớn như tôi lúc này.
Vết thương tôi nơi cánh tay,
Da không khô, ứa máu hoài sưng đau.
Tôi không cầm vững ngọn lao,
Giữ thi hài bạn cuộc giao chiến này.
Thạc Đông con Dớt giỏi tài,
Thần không cứu được con Ngài hy sinh.
Vua ơi hãy giúp con lành,
Ru cơn đau ngủ, sức sung phục hồi. 10320
Cùng Ly Siên đồng đội tôi,
Tôi còn khích lệ mọi người giao tranh.
Bên thi hài bạn giữ canh.
Nghe lời chàng khấn, An Long theo lời.
Cho đớn đau dịu trong người,
Vết thương tên bắn, tức thời dứt ngay.
Trong lòng chợt thấy hăang say,
Lô Cốt biết thế lòng vui vẻ mừng.
Khích lệ các tướng Ly Siên,
Đến quanh xác Thạc Phê Đông giữ gìn. 10330
Rồi đi các tướng Troa quân,
Đến Bồ Đa Mạc và cùng Thế Nô. (Polydamas, Angenor)
Đến Anh Nê và Hải Tô.
Gần bên chàng mới cất to nỗ lòng:
Hải Tô anh đã quên chăng ?
Bạn đồng minh đã vì anh xa nhà.
Xa quê đốt cháy đời hoa,
Và anh từ chối không qua giúp giùm,
Chết rồi vua Thạc Phê Đông,
Vua Ly Siên với khiên đồng chỡ che. 10340
Công lý, sức lực đôi bề,
Dưới tay Ban Tuấn, não nề ngọn lao,
Thần Chinh Chiến, thần Đồng Thau,
Các anh hãy đến, thương đau căm hờn.
Sợ Đa Niên trả thù hèn,
Bên con thuyền bị lao thương đâm mình.
Tước đi khí giới giáp binh,
Tử thi xúc phạm, tội tình phân thây.
Lời chàng nói xúc động thay,
Quân Troa đau đớn ngất ngây cả người. 10350
Thạc Phê Đông từ xa xôi,
Đoàn quân cột trụ đánh nơi chiến trường.
Hải Tô thương Thạc Phê Đông,
Họ lao thẳng tới nhiệt tình đấu tranh.
Phía An Kinh lòng sức hăng,
Ban Tuấn dũng cảm tim gan can trường.
Cùng hai An Bắc kiên cường :
Hỡi hai An Bắc, hết lòng phản công.
Hăng say dũng sĩ anh hùng,
Chết rồi tướng nhảy lên thành An Kinh. 10360
Thạc Phê Đông tướng đầu tiên,
Nếu ta cướp được trận tiền xác thân,
Làm nhục y thêm một lần,
Cướp khiên lao quý, lột trần giáp binh.
Ai còn đến đó tranh giành,
Thì ta đâm ngọn lao thân bại tàn.
Nghe lời nói lòng sôi hăng,
Hai bên củng cố đội hình giao tranh,
Troa quân cùng với Ly Siên,
Nguyệt My Đông với An Kinh trận dàn. 10370
Quanh thi hài Thạc Phê Đông,
Tiếng gào thét vọng, lao đồng, khiên vang.
Dớt bao phủ một màn đêm,
Xác con rối rắm càng thêm nhọc nhằn,
Trước tiên Troa đánh An Kinh,
Đả thương dũng sĩ Nguyệt Đông anh hùng,
Ê Phi Lê sức như thần,(Epigée)
An Gia Lê công tử, con vua vùng Bu Đông, (Agaclès, Boudeion)
Sau khi giết một hoàng tôn,
Cầu Pê Lê, Thê Túc nữ thần thứ tha. 10380
Lúc An Sinh xuất quân ra,
Lập công chuộc tội, chàng đà xin đi.
Chàng vứa đụng tới tử thi,
Hải Tô ném đá trúng ngay mũ đồng.
Óc đầu sau mũ vỡ tung,
Ngã mình trên xác, bạn nhìn xé tim.
Ban Tuấn trông bạn đau thương,
Xông tràn qua những đám quân hàng đầu,
Lao như chim cắt đuổi mau,
Những đàn sáo sậu bay cao tung trời. 10390
Ngựa chàng như thế lao đi,
Trong tim phẩn nộ bừng sôi trả thù,
Ném Thế Nê trúng cổ đầu, (Sthénélaos)
Một hòn đá lớn đứt ngầu cổ gân,
Hải Tô lùi lại tiền quân,
Tầm xa một ngọn thương tung hết mình,
Như ngày tranh hội điền kinh,
Hay là giữa trận thư hùng đấu tranh,
Trước kẻ thù lòng nát tan,
Quân Troa lùi bước, cách hàng An Kinh. 10400
Lô Cốt tướng quân Ly Siên,
Mang khiên quay lại đánh cùng Đa Niên,
Giết Ba Thy Lạc ung dung,(Bathyclès)
Con Can Công quý yêu vùng Huệ La, (Chalcon, Hellade)
Phong lưu phú quý một nhà,
Nguyệt My Đông có tiếng là giàu sang,
Lô Cô quay lại đâm thương,
Vào ngay giữa ngực khi chàng đuổi theo,
An Kinh xúc động đớn đau,
Chết người tôn quý thanh cao chiến trường. 10410
Quân Troa dừng lại vui mừng,
Tướng quân chen chúc quanh cùng Lô Cô.
An Kinh chẳng nhụt ý đồ,
Xung phong thẳng hướng quân chờ giao tranh,
Mê Long diệt tướng Troa quân,
Lao Gô Nô vốn còn dòng Nê Tô,(Laogonos, Onétor)
Đền Dớt, Y Đa tế thờ,
Như thần linh được kính nhờ lòng dân,
Mê Long đâm dưới tai hàm,
Tứ chi bủn rủn, sức tàn hồn bay. 10420
Bóng đêm che phủ mặt mày,
Anh Nê tiến đến phóng ngay lao đồng,
Mê Long né tránh cúi mình,
Ngọn lao cắm đất, rung rinh cán cầm,
Anh Nê căm giận thét gầm :
Mê Long mi có tài hèn múa may,
Nếu không vĩnh viễn ngừng quay,
Lao ta đâm trúng thân mày tấc gang.
Mê Long lừng lẫy ngọn thương :
Anh Nê mi sức phi thường đến đâu, 10430
Chẳng làm ai nhụt chí nào,
Xông lên trước mặt hằng bao anh hùng,
Giáp đồng che phủ thân mình,
Mi người trần thế chết cùng như ai,
Nếu may mắn ta đâm mi,
Thì dù sức mạnh tay dài cũng tiêu,
Cho ta vinh dự làm điều,
Đưa hồn mi sớm về chầu Diêm Vương.
Mê Tuấn công tử tiếng rằng :
Mê Long chớ nói dài dòng làm chi. 10440
Quân Troa chẳng bỏ xác đi,
Chỉ vì chửi bới, ích chi bạn này,
Thắng bại ở hai cánh tay,
Tiến lên từng tấc đất đầy chiến công,
Sức mạnh kết thúc chiến tranh,
Chớ nào giá trị , viễn vông tiếng lời.
Vậy thì ta đánh đi thôi.
Nói rồi tiến bước trước người Mê Long,
Người trần sức sánh như thần,
Như tiều phu chặt vang ầm lũng non. 10450
Từ xa nghe tiếng vang rền,
Đất dài đường rộng, tiếng đồng, tiếng da,
Da bò chạm tiếng lao khua,
Dưới làn gươm giáo, chân đưa bụi mù,
Ai còn tinh mắt mặc dù,
Cũng không thấy được nơi đâu xác chàng,
Thạc Phê Đông sánh với thần,
Phủ trùm cát bụi từ thân đến đầu,
Quanh chàng chen chúc như ruồi,
Bên chuồng trại, bám sữa tươi trong thùng. 10460
Sữa tràn đầy vại mùa xuân,
Quanh thi hài cuộc tranh giành đuổi xô.
Thần Vương chẳng ngoảnh mắt vô,
Cúi đầu nhìn xuống, mơ hồ nghĩ suy.
Không ngừng nghỉ một phút giây :
Cái chết Ban Tuấn ? chết ngay, hỏi lòng ?
Cạnh thi hài Thạc Phê Đông ?
Hải Tô dùng giáo giết luôn, lột trần ?
Tước vũ khí sẽ khó khăn ?
Chiến binh đông đảo, khó lòng làm thay ? 10470
Nghĩ suy giải quyết thế này :
Để Ban Tuấn đuổi, chạy dài Troa quân,
Đuổi Hải Tô Mũ Trụ Đồng,
Tận kinh thành giết chiến binh thêm nhiều,
Cho Hải Tô nản lòng mau,
Lê xe khuyên tướng cùng nhau về thành.
Biết điều định đoạt Thần Vương,
Chiếc Cân Thiêng đã bại vong định phần.*
Ly Siên khỏe cũng rút quân,
Bỏ Vua tim thủng, chất chồng tử thi. 10480
Chung quanh đầy dẫy thi hài,
Thần Tử Cồ Nốt kéo dài cuộc tranh.
An Kinh mang xác Thạc Đông,
Tước luôn binh giáp, mũ đồng sáng choang,
Trao cho đồng đội về thuyền,
Đấng Hội Vân mới nói cùng An Long:
Giờ đây Phổ Bút hỡi con, (Phébus)
Hãy lau thi thể Thạc Đông máu hồng,
Nhổ lao mang tắm bên sông,
Xoa thần dược, khoát áo quần thần tiên. 10490
Cho phu kiệu với cán khiêng,
Song sinh: Giấc Ngủ, Tử Thần tiễn đi.*
Đưa về đến đất Ly Chi,
Anh em cha mẹ lo ngày lễ tang,
Đựng mồ, bia đá nghĩa trang,
Cho tròn danh dự sống trong cõi đời.
Thần An Long chẳng cải lời,
Xuống Y Đa đến tận nơi chiến trường.
Mang thi hài Thạc Phê Đông,
Nhổ tên, lao, tắm dòng sông trong lành. 10500
Tẩm dầu hương, áo thần tiên,
Giao cho phu kiệu đến miền Ly Chi.
Song sinh nhị vị tiễn đi,
Tử Thần, Giấc Ngủ lễ nghi mộ phần,
Ban Tuấn thúc ngựa nhanh chân,
Cùng Ô Đông đuổi theo quân địch thù, (Automédon)
Theo đường lầm lạc đi sâu,
Quên lời căn dặn ban đầu An Sinh,
Điên rồ, nếu biết nghe chàng,
May ra thoát số hung tàn mệnh đen. 10510
Ý Thần Vương mạnh luôn luôn,
Hơn điều suy nghĩ thiệt hơn người trần.
Tướng anh dũng đuổi địch quân,
Dễ chi bỏ dỡ đi phần vinh quang.
Thần Vương kích thích chiến tranh,
Gieo bao ý chí kiên cường hăng say.
Là ai những kẻ giờ đây,
Ban Tuấn chiến thắng, ra tay anh hùng.
Tước vũ khí, lột giáp binh,
Những lần cuối trước Tử Thần gọi tên. 10520
An Đạt chiến thắng đầu tiên, (Adreste)
Âu Tố, Phê, Chế con dòng Mê Ga, (Autonoos, Perimos, Echeclos, Megas)
Phi Tô, Mê Níp Phổ và, (Epistor, Mélanippos)
La Sô, Lộc, Tích chàng đà đánh tan. (Elasos, Moulioc, Pylartès)
Các tướng khác chạy bò càng,
Nếu mà cứ thế Troa thành cổng cao,
Về tay Ban Tuấn hạ nào,
An Kinh chiến thắng đã vào phút giây.
Ngọn lao xông xáo tung bay.
Nếu Thần không cứu thành xây vững bền. 10530
Giúp Troa quân, muốn giết chàng,
Ba lần công hãm góc ngang tường thành,
Ba lần Ban Tuấn xông lên,
Thần An Long đầy thuẩn vàng lùi chân,
Lần tư như quỷ xông lên,
Vị Thần dữ dội hét bên tai chàng :
Ban Tuấn dòng giống Thần Vương,
Hãy lùi ! số phận Troa Kinh kiêu hùng.
Dưới lao người chẳng tan tành,
Hay An Sinh vượt trội hơn sức tài. 10540
Ban Tuấn nghe nói vội lùi,
Tránh cơn giận dữ thần trời An Long,
Hải Tô ở công Khuê thành,
Ghìm cương ngựa chiến phân vân chiến trường.
Phản công vào đánh địch quân,
Hay là tập hợp, thủ thành, rút lui ?
Chàng đang suy nghĩ bỗng thời.
Thần An Long hiện dạng người chiến binh.
Là An Sĩ Ất cậu chàng, (Asios)
Em trai Huê Cúc, con dòng Duy Ma. (Hecubes, Dymas) 10550
Ở Phy Chi, sông Hằng Sa, (Phrygie, Sangarios)
Hóa thân, Thần tướng thiết tha cất lời :
Sao đang giao chiến lại lui ?
Không nên làm thế hỡi người tài trai,
Với con ta chẳng bằng tài,
Nếu ta tài giỏi hơn thời ra tay,
Hãi hùng thay cuộc lui này,
Hãy xông lên thúc ngựa dày móng chân,
Đánh Ban Tuấn, con trị trừng,
An Long thần sẽ dành phần vinh quang. 10560
Nói xong thần lại quay lưng,
Nhọc nhằn gắn với kiếp thân con người,
Kê Long kỵ mã khéo tài,
Đưa Hải Tô thẳng đến nơi chiến trường,
An Long lẫn lộn trong quân,
Khiến cho quân sĩ Đạt Liên dao lòng,
Cho quân Troa, giúp vinh quang,
Hải Tô bỏ mặc quân binh chẳng màng,
Nhắm vào Ban Tuấn giáp công.
Ban Tuấn nhảy xuống xe, vung lao dài. 10570
Tay phải dấu đá sắc ngời,
Ném đi toàn sức trúng người Kê Long,
Kỵ mã con hoang vua Biam,
Đang cầm cương ngựa trúng lông mày liền.
Đầu không chịu nổi gảy xương,
Mắt rơi đất bụi dưới chân ngã nhào.
Như người thợ lặn tung áo,
Từ thùng xe xuống thương đau lìa đời.
Kỵ sĩ Ban Tuấn mĩa mai :
A đây, mới thật là người nhảy nhanh, 10580
Đầu xuống trước nhảy nhẹ nhàng,
Nếu là biển cả, vô vàn người no.
Lặn luôn bắt hết trai sò,
Đến khi biển động mới mò mò lên.
Nhưng giờ đây giữa cánh đồng,
Từ xe hắn nhảy xuống đâm đầu mình,
Quân Troa lắm kẻ nhảy nhanh.
Dứt lời chàng tiến đến gần Kê Long.
Như con sư tử hiên ngang,
Pha chuồng, chẳng sơ đau thương hăng càn. 10590
Ban Tuấn nhảy đến say cuồng,
Hải Tô cũng thế nhảy vòng khỏi xe,
Như hai sư tử gầm ghè,
Quanh Kê Long, đỉnh núi kề xác nai.
Kiêu hãnh, cuồng nhiệt cả hai,
Vờn nhau, thủ thế, anh tài chiến tranh;
Ban Tuấn, Hải Tô lừng danh,
Muốn đâm nhau mũi lao đồng thủng da,
Hải Tô nắm xác đầu tha,
Ban Tuấn chân nắm xoay qua thân mình, 10600
Chung quanh, Troa Quân, Đa Niên,
Đương đầu quyết liệt giao tranh chẳng ngừng,
Như gió Đông, Nam tranh giành, (Euros,Notos)
Gió qua thung lũng lay ngàn rừng sâu,
Dễ, tần bì, sơn thủ du,*
Cành dài va chạm, vi vu lạ kỳ,
Cành kêu răng rắc đôi khi,
Hai bên cũng thế sợ gì chém đâm.
Chẳng còn nghĩ đến rút quân,
Quanh Kê Long cắm ngọn thương khá nhiều. 10610
Cánh cung bắn tới tên reo,
Và nhiều hòn đá hiểm nghèo nát khiên,
Quanh Kê Long bũi mù tung,
Xác nằm lặng lẽ giữa chừng không gian.
Người tài khiển ngựa nằm lăn,
Mặt trời đứng bóng chiến trường tên lao.
Người người ngã xuống thương đau,
Khi trời lặn xuống kéo nhau trở về,
Mục đồng lùa lũ bò dê,
An Kinh thắng thế kéo lê khỏi tầm, 10620
Xác chàng dũng sĩ Kê Long,
Tước khiên lao với giáp đồng hai vai,
Ban Tuấn gieo thảm sầu đời,
Ba lần chàng giết chín người quân Troa,
Như Thần Chiến thét gào la,
Lần tư chàng lại xông pha quỷ hờn,
Lần này Ban Tuấn đời tàn,
Đối mặt Phổ Bút trận càng hải kinh.
Thần hiện ra giữa đám đông,
Ban Tuấn say máu vô tình không hay. 10630
Phủ quanh một lớp sương dày,
Đến đằng sau đánh vào ngay ngực trần,
Trên vai gấu rộng anh hùng,
Mắt trừng đảo ngược, mũ đồng buông rơi.
Dưới chân vó ngựa tơi bời,
Chòm lông trắng bụi, lấm bôi máu hồng.
Trước kia chẳng bụi lấm lông,
Vì che vầng trán anh hùng An Sinh.
Ban Tuấn giây phút cuối cùng,
Hải Tô được Dớt cướp ban đội đầu. 10640
Tay Ban Tuấn lao dài to,
Mũi đồng gãy nát, khiên đeo dây rời,
Khiên to rơi xuống chân người,
Giáp đồng ai cởi, rụng rơi kinh hồn.
Tứ chi rời rã bàng hoàng,
Phía sau một mũi lao đồng trúng lưng.
Âu Phước người Đạt Đa Niên.(Euphorbe, Dardanien)
Ban Thước công tử tài năng chiến trường. (Panthoos)
Đâm thương, khiển ngựa chạy nhanh,
Hai mươi đối thủ bại vong đã từng. 10650
Dưới chân chiến mã oai hùng,
Tham gia cuộc chiến đến cùng xa cương.
Ngọn lao đâm trúng anh hùng,
Ban Tuấn thương nhẹ nên không ngã nhào,
Hắn đà rút lấy cây lao,
Trở lui nhanh gót lẫn vào đám đông,
Nỗi niềm sợ hải anh hùng,
Mặc dù Ban Tuấn chỉ còn tay không.
Ban Tuấn đã bị Thần linh,
Mất lao khiên vội rút chân vào hàng. 10660
Những mong tránh số mệnh tàn,
Hải Tô tinh mắt thấy chàng lui chân,
Băng mình qua đội tiền quân,
Đâm Ban Tuấn trúng dưới sườn, mũi xuyên,
Ban Tuấn ngã quỵ xuống liền,
Nỗi đau tràn ngập tâm hồn An Kinh.
Như heo rừng chẳng nhọc nhằn,
Ngã lăn trước chúa sơn lâm bạo tàn,
Cả hai trên đỉnh non ngàn,
Bên giòng suối cạn tranh giành nước trong. 10670
Heo rừng thở dốc nhọc nhằn,
Sức mạnh sư tử cuối cùng xé tan,
Hải Tô, thái tử vua Biam,
Cướp đi sự sống ngang tàng thương đau.
Đã từng hạ thủ biết bao.
Hải Tô cất tiếng tự hào vẻ vang :
Hỡi Ban Tuấn từng ngang tàng,
Manh tâm hũy diệt kinh thành của ta,
Hòng toan cướp mỹ nhân Troa,
Bắt về thuyền cướp mang qua xứ người. 10680
Gã điên trước ngựa ta ơi !
Ngựa phi nước đại, ta thời xông lên,
Lao đồng ta xuất sắc hơn,
Giữ dân Troa khỏi tủi hờn binh đao,
Còn mi, xé xác diều hâu,
An Sinh có giỏi, chẳng hầu giúp mi,
Đứng ngoài vòng nhắc nhở gì ?
Nghìn lần nhắc trước phút giây lên đường.
Không nghe lời về được chăng ?
Ngựa hồng lê kéo xác thân về thuyền. 10690
Hải Tô sát hại trận tiền,
Ngực trần rách nát máu tuôn chiến bào.
Hắn từng nói với mi sao ?
Điên rồ xua đuổi, mi nào nghe chi ?
Ban Tuấn thoi thóp trả lời :
Giờ Hải Tô hỡi, mi thời thắng tao,
Thần An Long lột khiên lao,
Cho mi chiến thắng được bao dễ dàng.
Chứ như mi hai chục thằng,
Tức thì chết dưới lao đồng của ta. 10700
Phận ta tàn hại chẳng qua,
Con Lã Tôn đã ghét mà giết thôi. (Laton)*
Âu Phước sẽ chết đến hồi,
Và mi sẽ chết là người thứ ba,
Vì mi tước vũ khí ta,
Còn lời này nữa nhớ mà khắc ghi,
Sống không lâu nữa chính mi,
Mi giết ta có người thay trả thù,
An Sinh trừng phạt thiên thu,
Tài năng Âu Xích tránh đâu được nào. 10710
Nói rồi lịm chết thương đau,
Hồn bay khỏi xác, hồn vào âm cung.
Khóc thương số phận đau buồn,
Để lòng dũng cảm, tuổi xuân trên đời.
Mặc dù Ban Tuấn chết rồi,
Hải Tô lừng lẫy đáp lời mấy câu:
Ban Tuấn nói mệnh hiểm sâu,*
Làm sao ai biết, biết đâu mà rằng,
An Sinh, con Thê Túc thần,
Tóc vàng, sẽ chẳng chết cùng trước ta 10720
Chết vì lao nhọn tên sa.
Nói rồi chàng rút lao ra khỏi mình,
Đá tung thân xác khỏi tầm,
Cầm lao nhọn nhắm Ô Đông xông liền,
Tướng Ô , sức sánh như thần,
Thúc ngựa bất tử nhanh chân vội vàng,
Ngựa thần Âu Xích vẻ vang,
Vua Pê Lê các vị thần tặng trao. 10728
(Còn tiếp kỳ tới)
Thi Ca Khúc 17. Chiến công Ménélas ( câu 10729 đến 11586)
Sử thi Iliade thơ thi hào Homère, Nhất Uyên Phạm Trọng Chánh, Tiến sĩ KHGD VĐH Paris V Sorbonne dịch thơ và chú thích năm 2006-2011, Khuê Văn xb tại Paris. nhuận sắc 2017 bản phổ biến trên internet.
CHÚ THÍCH:
9793. Chồng Héra tức là Zeus.
9809 Paul Mazon dịch là voile saint : khăn trinh, ví như trinh tiết phụ nữ, biểu tượng an nình của kinh thành, nếu bị chiếm, tấm khăn trinh sẽ không còn nữa. Eugènr Lasserre dịch là diadème sacré : mũ triều thiên, do trang sức đàn bà, nguyệt trâm.
9878. Đại Dương, thời Homère quan niệm Đại Dương là con sông rất lớn bao chung quanh mặt đất vuông.
9965. Thétis còn có danh hiệu Ngân Túc, Chân Bạc.
9977 Dodone : Sấm truyền của Zeus ở cây sồi Dodone vùng Thessalie, còn gọi là vùng Pélasgique xưa nhất, và nổi tiếng nhất. Tôi (dịch giả) có đến thăm cây sồi này năm 2016, người ta cho rằng khi gió thổi nghe được tiếng nói từ cây sồi.
9980 Selles : thông dịch của Thần Zeus. Achille là người duy nhất cầu Zeus có nói đến người thông dịch. Hợp quân Achéens nói mười thứ tiếng khác nhau.
10096 Chimère : quái vật đầu sư tử.
10478. Thần Zeus dùng Cân Thiêng mỗi khi quyết định cho những cái chết khó khăn.
10492. Thần Giấc Ngủ và Tử Thần là hai thần sinh đôi.
10605: Dẽ, tần bì, sơn thủ du: tên các loại cây..
10702. Thần Apollon con Zeus và Laton.
10710: Âu Xích : Eacide: do chữ Eaque người sáng lập ra triều đại là cha Pélée, con Zeus.
10717 Patrocle, Hector, Achille chết đều được tiên tri.