Vai trò Của Cha Mẹ Trong Giáo-Dục Giới Tính
Những hành vi tình dục ở tuổi mới lớn là một nhu cầu hoàn toàn tự nhiên mà chúng cần phải được tìm hiểu, được biết. Ở tuổi mới lớn, các em rất hăm hở tìm hiểu tất cả những gì có liên quan đến giới tính. Các em muốn biết và các em lúng túng, các em cần những câu trả lời thực tế và riêng tư. Khi có cơ hội được thảo luận về giới tính, các em rất sôi nổi và tỏ ra có ý thức về vấn đề đó. Các em mong tìm ra được ý nghĩa và những chuẩn mực của giới tính. Các ông bố, bà mẹ đừng nghĩ rằng con mình không như thế. Nếu không thuộc loại chậm lớn, còi cọc thì các cô các cậu tất sẽ có những biểu hiện và những nhu cầu tự nhiên nói trên. Đó đồng thời cũng là nhu cầu hiểu biết những cái mới của đời sống con người và hiểu biết về chính bản thân. Vậy các bậc cha mẹ hãy tìm những cơ hội thuận lợi, những thời điểm thích hợp, chủ động gợi chuyện với con mình một cách khéo léo và tế nhị. Đừng để chậm trễ, nếu cha mẹ làm việc đó kịp thời, thích hợp, chắc chắn sẽ có tác động tích cực đối với con cái về vấn đề giới tính, tình dục bằng những lời bảo ban, trao đổi như những người bạn. Lúc đó con bạn sẽ đền đáp lại bằng sự biết ơn sâu sắc và một niềm tin cậy ruột rà.
Cũng như trong nhiều lĩnh vực khác, trong tình dục, môi trường xã hội quanh ta, những hành vi của người lớn có tác động rất lớn đối với đời sống tình dục của con cái sau này. Các nhà nghiên cứu tình dục cho rằng, môi trường gia đình có vai trò đặc biệt quan trọng nhất là khi con còn thơ ấu, lúc cha mẹ thậm chí còn chưa có ý thức là mình đang giáo dục về vấn đề tình dục cho con cái. Tuổi ấu thơ có tác động rất lớn đối với sự nảy sinh những trục trặc, bệnh tật trong sinh hoạt tình dục sau này. Vào thời kỳ mà não còn đang phát triển, trẻ em rất dễ bị thương tổn thần kinh và tinh thần. Đây chính là thời kỳ trẻ em cần được bao bọc trong tình yêu thương, trìu mến và mọi sự thuận lợi. Nếu nó không tiếp nhận được toàn bộ sự phong phú của tình cảm thì sau này nó sẽ không chia sẻ tình cảm với bất kỳ ai. Trẻ em chưa biết nói mình cần gì, nhưng lại biết cảm thụ mọi chuyện rất chính xác. Nó cảm thụ mọi chuyện qua hành vi của cha mẹ, qua toàn bộ bầu không khí trong gia đình. Nó biết mọi người trong gia đình cư xử với nhau ra sao, vị trí của mỗi người trong gia đình như thế nào.
Có nhiều người lớn lên trong một hoàn cảnh khắc nghiệt, phải trải qua thời tuổi thơ cay cực, nhưng họ lại không bị trục trặc gì về tâm lý giới tính. Có cùng qui luật phát triển chung, nhưng mỗi người lại có những đặc tính cá nhân riêng biệt, vì vậy mà những tác động của ngoại cảnh tới mỗi người cũng khác nhau: cái gây tác hại ở người này thì ở người kia lại diễn ra rất bình yên, vô tư. Chúng ta vì không biết chính xác cái gì đối với đứa trẻ của mình là vô hại, vậy tốt hơn hết là đừng tiến hành thử nghiệm, đừng đi lệch quy luật chung.
Những nhận thức và kinh nghiệm về giới tính ở lứa tuổi này chưa thật sự định hình, Các em đang trên con đường đi tìm hiểu thế giới đầy mới mẻ và hấp dẫn này. Chính vì vậy, cha mẹ phải là những người hướng dẫn đầu tiên để bồi dưỡng cho con sự nhận thức đúng đắn về giới tính. Cha mẹ không nên cho rằng, nếu không đả động gì đến vấn đề giới tính sẽ khiến con cách li được với những thông tin tiêu cực về giới tính. Trong xã hội đa dạng thông tin, muốn bảo vệ con cái tránh xa những tiêu cực về giới tính, tình dục thì chính bản thân cha mẹ phải là người chủ động giáo dục giới tính cho con mình. Từ đó giúp con nhận thức đúng đắn về giới tính, tình yêu, quan hệ tình dục và tương lai về một gia đình hạnh phúc sau này. Bố mẹ cần chủ động hướng dẫn giúp đỡ con nhận thức đúng đắn vấn đề. Đặt kế hoạch trao đổi với con những hiểu biết cần thiết liên quan đến vấn đề giới tính cũng như quan niệm giá trị về tình yêu và hạnh phúc gia đình. Giúp con bồi dưỡng quan niệm lành mạnh, tỉnh táo và tự lập về giới, chuẩn bị những kiến thức trong sáng về quan hệ tình dục sau hôn nhân.
* Bố dạy con trai về giới tính
Trong vấn đề giáo dục giới tính cho con cái thì vai trò của bố mẹ tương đương nhau. Nhưng để giáo dục phù hợp và hiệu quả hơn thì người cha nên dạy con trai về giới tính và con gái thì nên để cho người mẹ giáo dục, vì đây là vấn đề nhạy cảm và tế nhị, những người cùng giới chia sẻ với nhau sẽ dễ dàng, bớt sự e ngại. Lúc này người cha và người mẹ nên đặt mình vào vị trí là một người bạn đồng lứa và hai người bạn đang tâm sự cùng với nhau. Như vậy hiệu quả giáo dục sẽ cao hơn.
Ở lứa tuổi dậy thì, tâm lý các chàng trai thường tỏ ra mình đã trưởng thành, không còn ưa thích cách đối xử của cha mẹ với mình như một cậu con nít. Vì vậy, người cha muốn tiếp cận cậu con trai đã trưởng thành trong tâm lý thì cần phải thay đổi cách nhìn nhận và hãy đối xử với con như một người đàn ông. Tuy nhiên, để có thể tạo dựng được hình ảnh một người bố đáng kính, gần gũi và tin cậy thì mối quan hệ giữa cha con cần được xây dựng ngay từ khi con trai còn nhỏ.
Từ khi còn nhỏ, các ông bố nên tạo cơ hội mà chỉ có mình và con trai như hai người đàn ông: đi câu cùng nhau, đi dạo hoặc cho con đi chơi công viên. Đó là cơ hội để trẻ học hỏi nhiều điều, từ sự tháo vát, cách ứng xử cần có ở người nam giới và bước đầu người cha nên giải thích cho con về sinh sản và giới tính từ thế giới loài vật. Ngay từ khi còn nhỏ tuổi, trẻ đã có thể đặt những câu hỏi liên quan đến sự khác biệt giới tính và sinh sản. Người bố không nên bỏ lỡ cơ hội để giảng giải cho con. Mối quan hệ bố con được vun trồng như vậy sẽ đặt nền móng thuận lợi để đến tuổi thanh niên, con bạn sẽ dễ dàng chấp nhận chia sẻ với bố những vấn đề về tình bạn, tình yêu hay lựa chọn nghề nghiệp và cả những khúc mắc về sinh lý.
Nhưng một số bé trai đến tuổi thành niên không còn sùng bái bố như trước, đôi khi còn tỏ ra quá tự tin hoặc nghe bạn bè hơn nghe bố. Tuy vậy, người cha cũng không nên buồn, không nên đưa ra cách giáo dục bằng mệnh lệnh, áp đặt. Mà lúc này, người cha cần là người chủ động khơi gợi vào những lúc thích hợp chỉ có hai người để cùng con trao đổi. Người cha không nên nghĩ rằng mình đang dạy con, bắt con phải nghe theo mà hãy coi như cuộc trò chuyện, trao đổi một cách khéo léo và tế nhị về giới tính, tình yêu với con trai như hai người bạn trai đồng lứa. Như vậy, người cha sẽ tạo cho con tâm lý thoải mái, không e thẹn và có thể nói chuyện thoải mái, thẳng thắn và chân thực.
Ở lứa tuổi này, người cha không nên đi sâu quá vào vấn đề tình dục vì con chưa hiểu gì cả. Mà chỉ về những hiện tượng sinh lý tuổi dậy thì và chức năng làm cha của người đàn ông. Người cha hãy giải thích cho con hiện tượng xuất tinh, hiện tượng cương dương và cả thủ dâm. Thủ dâm không phải là một hành vi xấu, không thể kiểm soát và cấm đoán, song điều đó mà thường xuyên xảy ra là không tốt. Hãy khuyến khích con trai tham gia các hoạt động thể dục thể thao, hoặc hai bố con cùng nhau chơi một loại hình thể thao nào đó những khi có thời gian rỗi như vào buổi sáng sớm, sau giờ học của con và sau giời làm việc của bố. Sự chia sẻ của người cha trong thời kỳ này sẽ giúp con trai vượt qua những trắc trở về tâm sinh lý của tuổi dậy thì một cách tự tin và lành mạnh.
* Mẹ và con gái về vấn đề giáo dục giới tính
Đối với con gái, người mẹ là người thích hợp nhất để dạy con về giới tính. Đứa con trai có thể thổ lộ với mẹ những điều thầm kín, nhưng đứa con gái sẽ khó nói với cha về những sự thay đổi khi đến tuổi dậy thì. Sẽ là thiếu sót của người mẹ nếu không giải thích trước cho con, để con biết trước hiện tượng thay đổi sinh lý của cơ thể. Nhiều bạn gái lần đầu tiên thấy kinh đã rất hốt hoảng tưởng mình mắc bệnh là do không biết chuyện gì đang xảy ra bên trong cơ thể. Đối với con gái, ở tuổi này thường nhạy cảm và kín đáo hơn. Đến tuổi này, con trai thích được bố mẹ nhìn mình và cư xử với mình như một người đàn ông. Con gái cũng có tâm lý muốn trở thành người lớn, nhưng với mẹ dường như vẫn có cảm giác mình bé bỏng và thích được mẹ vỗ về, nũng nịu. Điều đó sẽ có cơ hội cho mẹ con gần gũi nhau hơn, nhưng nếu người mẹ thờ ơ sẽ là khoảng cách càng xa dần trong tình cảm của cô con gái mới lớn. Ngay từ nhỏ, con gái vẫn thường quấn quýt mẹ hơn, lớn lên vẫn vậy, tuy nhiên chúng đã bắt đầu có khoảng riêng của mình về tình yêu nam nữ. Nhất là các em gái ở tuổi 15 - 18 tuổi, những rung cảm đầu đời rất mãnh liệt, các em thậm chí dám làm tất cả vì người con trai mình yêu thích. Tâm trạng khá thất thường, không ổn định, có khi đang nóng nảy, phóng túng rồi lại nhút nhát, ủy mị được ngay. Đặc biệt, ở tuổi này, các em gái rất ưa làm dáng, thích mình đẹp hơn các bạn gái khác trong mắt các chàng trai. Nếu người mẹ tinh tế, có thể nhận ra những sự thay đổi đó ở con gái mình. Nhưng không nên mắng chửi và tách chúng khỏi những người bạn trai. Vấn đề là người mẹ phải hết sức tế nhị trong vấn đề giới tính, tình dục, tình yêu khi giảng giải cho con gái: người mẹ cần phải giúp con gái mình nhận thức đúng đắn về tình yêu. Tình yêu chân chính trước tiên là sự thông cảm, hiểu nhau trong tâm hồn, là sự hòa hợp giữa hai trái tim, là sự gắn kết và sở hữu tinh thần lẫn nhau. Nhưng ở lứa tuổi này, tình yêu của các em chưa thể đạt đến chân lý đó, nó mới chỉ là những cảm nhận đầu tiên chưa sâu sắc, mới chỉ là thích mà chưa phải là yêu. Đó là điều khó khăn đối với các em, nhưng trách nhiệm đó một phần thuộc về người mẹ.
Quan niệm của người mẹ về bố hay về đàn ông nói chung có ảnh hưởng mạnh mẽ tới thái độ của con gái. Vì thế, người mẹ ảnh hưởng rất lớn đến việc định hướng và giáo dục con về vấn đề giới tính. Người mẹ không nên giấu giếm những gì liên quan đến giới tính bởi ở lứa tuổi này, các cô gái đã có đủ sự nhận thức để hiểu về nó. Quan trọng là cách giáo dục của người mẹ như thế nào để con gái nhận thấy đâu là đúng, đâu là sai và ở tuổi các em nên và không nên làm những việc gì. Hơn ai hết mẹ là người cần giải thích cho con gái hiểu cái quý giá nhất về phẩm hạnh của người con gái là chữ “trinh”. Người mẹ cần phải chia sẻ với con gái thiên chức làm mẹ, cho con gái hiểu điều đó cao quý và thiêng liêng như thế nào và luôn phải giữ gìn. Hãy cho con gái biết về vấn đề tình dục và hôn nhân gia đình bằng hình ảnh của chính gia đình mình. Có một gia đình hạnh phúc, hòa hợp thì người phụ nữ đóng vai trò quan trọng hơn cả. Còn người cha là người gánh vác trách nhiệm trụ cột gia đình, người cha sẽ phải vất cả hơn ngoài xã hội để lo kinh tế gia đình. Còn người mẹ tuy cũng gánh vác trách nhiệm ngoài xã hội, song chăm sóc gia đình cũng quan trọng không kém. Hạnh phúc cần sự chịu đựng thực sự, cần sự chung thủy, cần tôn trọng tình cảm của bản thân và gia đình.
Nhận thức và trải nghiệm về giới trong thời kỳ này có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống gia đình sau này của con. Người mẹ cần trang bị cho con gái những kiến thức cần thiết về vấn đề giới tính, tình dục. Cho con một sự nhận thức đúng đắn về giới tính là lường trước mọi sự nguy hiểm đối với con. Con gái sẽ ý thức được trách nhiệm với bản thân, biết tự bảo vệ mình. Cũng như với con trai, người mẹ cần ý thức giáo dục giới tính cho con gái ngay từ khi còn nhỏ. Giáo dục sớm về giới tính có thể tạo ra cảm giác tự nhiên giữa mẹ và con gái khi đề cập đến vấn đề giới sâu sắc ở tuổi dậy thì. Có thể, ở tuổi này, người mẹ nên giáo dục giới tính, tình dục cho con gái bắt đầu từ hiện tượng kinh nguyệt. Để con gái thấy rằng đó không phải là cái gì dơ bẩn, mà rất quan trọng đối với người phụ nữ. Việc làm vợ, sinh con cũng sẽ bắt đầu từ đó. Hãy nói với con gái cảm giác của mẹ thời ở tuổi con cũng vậy, chia sẻ bí mật với con gái, lắng nghe tâm sự của con gái, để con gái thấy rằng thời kỳ dậy thì là mở đầu niềm vui khi mình bắt đầu làm người lớn. Cần phải giải thích cho con hiểu, nếu quan hệ trước hôn nhân và khi còn đi học thì các em sẽ tự chuốc lấy đau khổ suốt đời và đánh mất tương lai tốt đẹp của mình. Ngoài ra, quan hệ tình dục trước hôn nhân còn có nguy cơ mắc các bệnh về đường sinh dục và sự nguy hại của bệnh AIDS.
Quan niệm về giới tính mà các em gái hình thành khi ở thời kỳ này sẻ ảnh hưởng sâu sắc tới hạnh phúc và hành vi của chúng. Thông qua sự hướng dẫn, dạy dỗ thân tình của người mẹ sẽ giúp con gái hiểu rằng, thân thể của chúng chỉ thuộc về chúng, chúng phải chịu trách nhiệm về nó. Biết trân trọng thân thể của mình, biết yêu lấy chính mình, thì các em gái sẽ biết cách ứng phó với mọi tình huống, có cách nhìn nhận về tình yêu, quan hệ tình dục một cách nghiêm túc.
Giáo dục giới tính cho con gái một cách chân thực và nghiêm túc chính là bước chuẩn bị an toàn cho hạnh phúc gia đình sau này của con gái mình.
Thưa quý vị!
Trong giai đoạn cuối của tuổi dậy thì, nhu cầu quan hệ tình cảm với người khác giới của trẻ khá mạnh. Lúc này, sự giáo dục đúng đắn, dìu dắt của cha mẹ là rất cần thiết. Điều quan trọng là cha mẹ phải có sự giám sát và chỉ đạo một cách thông minh, nghiêm túc mà vẫn tôn trọng sự phát triển tự nhiên của tâm sinh lý đặc trưng ở lứa tuổi con mình. Chính cha mẹ có một nhiệm vụ vô hình nặng nề là dạy con mình biết yêu và yêu đúng cách. Cần xây dựng cho con một chuẩn mực tình yêu từ tình yêu của cha mẹ với con cái.
Giáo dục tình dục cho con cái ở lứa tuổi dạy thì thực ra có mục đích duy nhất là chuẩn bị cho con cái một tâm lý lành mạnh, trong sáng, phù hợp nhất trong quan hệ yêu đương, quan niệm đúng đắn về giới tính, tình dục. Đó là cơ sở để con cái có một cuộc sống thực sự hạnh phúc trong quan hệ vợ chồng sau này.
*
Vũ Thị Hương Mai
