Bút Ký: Niềm Đam-Mê Ẩm-Thực

Sắp Tết đến, nhìn lại năm qua đặc biệt kỳ nghỉ dài ở Việt Nam là khoảng thời gian thật ấn tượng! Trong khi chờ đón Xuân sang, đem hình chụp khi trở về thăm làng quê, xóm củ ra xem lại để nhớ để thương nơi góc trời xa xăm kia nhưng luôn gần gủi trong tâm tưởng. Một số hình ảnh kỷ niệm của “những tâm hồn ưa thích khám phá ẫm thực”.

Mỗi khi về thăm lại quê nhà, hai cô con gái Ngọc Ruby và Ngọc Bích cùng chú rể biết ba thích ăn lại các món ăn bình dân thời tao loạn, của ngày tản cư chạy giặc hoặc thời bao cấp lao đao, khoai sắn độn cơm! Chúng nó thường giới thiệu đến mấy quán ăn “đặc sản” Miền Tây để tìm về dư hương ngày ấy!

Ngày xưa là món ăn bình dân, nhưng ngày nay món cơm cháy kho quẹt, bông điên điển xào tép mòng, … trong nhà hàng Lúa Nếp – Resort không rẻ đâu ạ! Ngoài ra đi viếng các khu vườn cây lành trái ngọt, sai oằn trĩu trái bởi nước ngọt, phù sa, cùng giọt mồ hôi, công sức của người nông dân vun bồi! Bên cạnh đó cũng khám phá tài khéo léo “có trình độ” chế biến thức ăn đặc sản theo từng vùng miền của dân Việt.

Sau 3 tháng về thăm quê (7-8-9, 2022), ngoài đi tham quan thắng cảnh, di tích lịch sữ, riêng ẫm thực đó là những sự kiện được xem là lý thú nhất.

• • • • • • • • Cùng đi với Sếp tui:

• • • • • • • • Xuống Cần Thơ quê mình

Sếp tui quê Nhơn Trạch, Đồng Nai (Miền Đông Nam Bộ), xuống Cần Thơ thăm viếng (Miền Tây Nam Bộ). Đến Cần Thơ mà Cô không dám ăn chim, chuột, rắn trên cánh đồng nông trường Cờ Đỏ, hay sợ trăn, lươn, rùa, cua đinh của cánh đồng Phụng Hiệp nên sắp nhỏ đãi Cô các món đặc sản miền quê sông nước tại các quán có cảnh đẹp mát mẻ bên bờ sông Hậu:

HINH 01, Ăn trưa quán Quê mình (Thành phố Cần Thơ) - Cá trê vàng nướng, gỏi tôm ngó sen, hải sản xào, canh chua cá ngát bông điên điển, … (Quán Quê mình)

Ăn sáng quán Quyên (Bên bờ sông Hậu, thành phố Cần Thơ), sau đó ăn trưa ở nhà hàng Lúa Nếp - Resort với bánh bèo, cá tai tượng chiên xù, lẫu Sea Food thập cẫm, gỏi, cơm chiên Lúa Nếp, …

• • • • • • • • Lên xứ Ngàn Hoa

Cô em vợ mời anh chị Hai cùng vài đứa cháu đi “đổi gió” lên thành phố Ngàn Hoa, ngày xưa gọi là xứ Ngàn Thông.

Lên vùng núi rừng cao nguyên là phải thưởng thức các món thịt rừng, lần này tại quán Hương Rừng. Một điều trớ trêu là chị Hai không ăn thịt rừng, cô em vợ ăn trường chay! Ố, ồ!

Thường trong menu các quán thịt rừng không có ghi món nhím, cheo, tê tê nhưng tế nhị chút xíu thì coi như “đề huề cả làng”! Nghe nói đến tên mấy con thú này chị Hai trừng mắt, chỉ cho ăn thịt nai hay mễn và heo rừng thôi. Không biết chị Hai có chân trong hội bảo vệ thú hoang dã có nguy cơ tuyệt chũng hay sao? Đừng có giởn mặt với Sếp!

• • • • • • • • Cùng với các con cháu trãi nghiệm đặc sản miền Tây:

Mấy đứa con, cháu và đôi khi có người bạn thân luôn giới thiệu quán ăn đặc sản Nam Bộ với mỗi lần về thăm.

Phái đoàn viếng thăm nhà mình trong vườn ở rạch Ba Se, với trái ngọt cây lành: mản cầu (na), măng cụt, chôm chôm, nhản, …

Ăn sáng tại quán Trúc, bún, hủ tiếu, bánh mì xíu mại, … Đặc điểm là đường vào hai bên có hàng trúc, với phong cảnh nhà vườn chung quanh (Quận Bình Thủy, Cần Thơ).

Một buổi ăn trưa ở quán Tùng Lâm chuyên bán cháo vịt do vợ chồng Ngọc Bích mời có cô giáo Phương Lam cùng tham dự (Khu công viên Sông Hậu).

Ăn sáng quán Hồ Sen bên bờ sông Cái Khế gần bến Ninh Kiều, Cần Thơ. Đây là nơi cô giáo Phương Lam gợi ý một vài bài viết, cảm ơn cô giáo Phương Lam.

Đến quán Hồi Đó để ăn lại các món ăn hồi đó, để nhớ về ngày tháng hồi đó!

HINH 02, Quán Hồi Đó với các món ăn hồi đó - Khô cá lưỡi trâu, cá rô kho quẹt, canh thập tàng, …

• • • • • • • • Lần đến Hà Nội:

Chuyến đi tham quan di tích và thắng cảnh Hà Nội, cô con gái Út đi theo hộ giá vì lo lắng cho ba sức khỏe kém dần theo tuổi ngày càng cao. Khám phá ẫm thực địa phương cũng là điều thú vị trong chuyến du lịch.

• • • • • • • • Bún chả Hương Liên, Hà Nội

Bún chả Hương Liên Hà Nội nổi tiếng khắp thế giới từ khi tổng thống Barack Obama đến ăn truyền thông quốc tế đều có đưa tin. Quả thật xứng đáng với lời ca ngợi!

HINH 03, Tô Bún chả Hương Liên (Hà Nội)

Buổi ăn tối tại nhà hàng Thủy Tạ bên Hồ Hoàn Kiếm, có hơi hướm Tây một chút, mát mẻ, thư thái, lung linh ánh đèn thật trử tình.

• • • • • • • • Chả cốm Làng Vòng

Một món quà ý nghĩa và thú vị từ cô Diep Hoang người bạn quen biết qua FB tặng, Cốm Làng Vòng, Hà Nội. Đây cũng là dịp may đúng vào thời điểm có “Cốm Làng Vòng”, trời vào thu. Cốm Làng Vòng là làm từ một giống lúa ở làng Vòng, ngày nay là Phường Định Vọng, huyện Cầu Giấy, khi hạt lúa còn ngậm sữa có màu xanh lục nhạt không được non quá cốm bị nát, hoặc hạt già cứng làm cốm không được. Khi chậm rãi nhai miếng cốm nghe có dìu dịu mùi sữa nếp, ngọt ngào của lúa non pha lẫn mùi lá sen hương đồng cỏ nội (ở nơi không có lá sen người ta dùng lá chuối) hòa quyện thành hương vị vừa dân giã vừa thanh cao tạo thành thương hiệu nổi tiếng khắp miền Nam-Bắc: “Chả Cốm Làng Vòng”.

Cốm Vòng gạo tám Mễ Trì

tương Bần, húng Láng còn gì ngon hơn

(Ca dao).

HINH 04, Cốm Làng Vòng – Món quà từ Hà Nội

• • • • • • • • Cùng với gia đình ông anh Ba (Bà chị dâu và các cháu):

Hai cô con gái ông anh Ba (ông anh nay đã quá cố) mời đãi chú Tư. Bà chị dâu là người Việt gốc Hoa nên đề nghị đi ăn tối tại quán Lý Cẫm Ký phục vụ thức ăn Việt-Hoa, nổi tiếng từ trước 75, mà ông anh cùng gia đình thường đến ăn tại đây.

Về Cà Mau, nhân chuyến tháp tùng gia đình ông anh đi về Cà Mau thăm quê bên vợ, một dịp để biết thêm về vùng đất Cái Nước, Năm Căn ở nơi cuối cùng nước Việt, thật không gì thú vị bằng thưỡng thức hải sản tươi ngon bắt từ dưới các vuông nuôi trồng lên chế biến ngay. Cua biển, sò huyết, tôm sú, có cả món cháo đẽn nấu với đậu xanh (con đẽn là một loài rắn hiền như rắn nước có nhiều ở vùng ven biển phía nam).

Khi đến Cà Mau đầu tiên là tìm món Ba Khía rang me, lẫu cá bống, rượu trái nhàu đặc sản Cà Mau. Trở về đến Cần Thơ chiều tối ghé quán Cây Sung-3, để thưởng công cậu cháu rể lấy xe chở cả gia đình đi 3 ngày, với lẫu cá mú, mực xào bông hẹ, …

• • • • • • • • Cùng gia đình và họ hàng lân cận trong quê ở rạch Ba Se:

Đám giổ là ngày tưỡng nhớ công đức tổ tiên ông bà, là ngày sum họp người thân trong gia đình cũng như giử mối liên hệ thân thiết trong giòng họ. Cũng còn là dịp “chén thù, chén tạc” với bà con, xóm riềng. Ngày nay sau tiệc lai rai vài thùng “bia con cọp” lân lân hồn nghệ sĩ thường có buổi hát Karaoke “hát hay không bằng hay hát” cùng vui vẻ anh em với nhau. 

Tiệc gia đình 1 (Ba Se, Cần Thơ) - Ngày đầu trở về các con, em, cháu mở tiệc mừng ba/chú Tư/cậu Tư mới về trong không khí gia đình ấm cúng thân mật.

Tiệc gia đình 2 (Ba Se, Cần Thơ) – Mấy đứa cháu thường đem đến thết đãi “món ngon”, đây là món cá lóc nướng trui, cuốn bánh tráng tôm thịt và rau thơm. Có lần có đứa định làm tiệc “vật lạ” đem mấy kí rắn hổ đủ loại một thùng, nhưng … chịu thua, ghê quá không dám ăn! Hihi!

Cuối cùng trước khi trở về Mỹ, các con cháu hẹn nhau làm buổi tiệc cho thật ý nghĩa để tiển ba/chú Tư/cậu Tư; điều kiện mỗi đứa tự đích thân làm một món, mỗi món phải có một vật liệu tại vườn nhà, các cô thực hiện để khoe tài nghệ đảm đang. Giò heo hầm măng (măng chít sau vườn); lươn um lá cách (lá cách cũng cây nhà lá vườn); món mặn là trứng vịt, thịt kho tàu (trứng vịt nhà nuôi), nó nói cậu Tư ở Mỹ chỉ ăn trứng gà không có trứng vịt để ăn. Sau cùng đặc biệt là món trái sấu ninh gà do cô con gái Út học lóm được khi ra Hà Nội, gồm gà mái tơ mập ú, trái sấu, măng, nấm rơm, hành tây và rau thơm. Có vài đứa ở xa đến dự được châm chế như mua heo quay hay trái cây.

HINH 05, Tiệc gia đình (Ba Se, Cần Thơ) - Tiển ba/chú Tư/cậuTư về Mỹ.

Thật đáng để trân quý luyến lưu qua tình cảm yêu thương mà chỉ có ở gia đình, thân tộc để gắn bó nhau từ đời này qua đời khác “Giọt máu đào, hơn ao nước lã”!

Mặc dù ngày nay có điều kiện tương đối để ăn “sơn hàu, hải vị”, có dịp đi Tây đi Tàu, … nhưng vẫn cảm thấy nhớ canh chua cá linh bông điên điển; cá bải trầu, cá sặc, cá rô non kho xả ớt, cá cơm kho lạt chấm bông lục bình! Như một thứ tình cảm thiêng liêng man mác luôn chiếm một góc trong trái tim mình dành riêng đến quê nhà.

• • • • • • • • Dạ, quê hương trong tôi là chân quê như thế đó!

Chia sẻ tâm tình với anh Tư, cô em cùng quê nhà thơ Nguyệt Minh Võ luôn ca ngợi tình cảm gắn bó với quê nghèo. Dù giông rũi trên bước đường tươi sáng, danh vọng, đừng quên có người còn vẫn nhớ đến anh.

“Nơi xứ người rực rỡ ánh đèn hoa

Anh có nhớ vầng trăng ngày tháng củ

Hoa tím lục bình dòng trôi lặng lẻ

Tiếng chim chiều gợi nhớ bóng hình xa!

(Thơ Nguyệt Minh Võ - Hội nhà thơ, nhà văn thành phố Cần Thơ)

Lê Hữu Uy

Phoenix, Arizona – Đón mừng Xuân Con Mèo, Jan 2023

(Ghi lại đôi dòng kỷ niệm chuyến về thăm quê 2022)