Những Người Cha 

         Trong Lòng Dân-Tộc

                          

 

                                    1

 

Con thấy Cha trong hương trầm với Mẹ

Thuở hoang-vu chào đón bước Tiên Rồng.

Núi là tâm mà tình là biển cả,

Một cõi bờ, Cha dựng nước Văn-Lang.

      

                                            Lạc Long Quân

 

                          2

 

Con thấy Cha ngày bình Chiêm, dẹp Tống.

Coi “Sơn-Hà định phận tại thiên-thư”.

Gió trời Nam muôn đời còn lồng-lộng.

Lòng dân Nam nhớ mãi đến bây giờ.

 

                                           Lý Thường Kiệt  

                3

 

Con thấy Cha trên ngả đường Sông Núi.

Chống gậy về quyết chiến với thù chung.

Điện Diên-Hồng lời thiêng còn vang dội.

Quân lên đường, người tiễn mắt rưng rưng.

 

                                           Hội-Nghị Diên-Hồng

 

                4

 

Con thấy Cha trên đầu thuyền dậy sóng;

Thề ra quân, thất-bại quyết không về;

Tiếng reo hò giữa trời cao, sông rộng.

Lũ giặc thù kinh-sợ đến hôn mê.

 

                                              Trần Hưng Đạo

  

                5

 

Con thấy Cha bước ra trong sử sách.

Câu thơ hùng vạn kỷ vẫn bay xa.

“Thù một thuở chưa xong đầu đã bạc.

Gươm mài trăng mơ lấy lại Sơn Hà”

 

                                    Đặng Dung

 

                6

 

Con thấy Cha đêm dựng cờ khởi-nghĩa

“Đem chí nhân ra dẹp lũ hung-tàn”.

Ôi khí thiêng bay ngợp vòng Thiên Địa,

Lũ ngồng-cuồng phương Bắc chạy tan-hoang.

 

Lê Lợi

            

                         7

 

Con thấy Cha trên đầu voi anh-võ.

Bốn phương vang pháo lệnh lúc công thành.

“Quyền để tóc, răng đen, quyền tự-chủ”,

Nên sông Hồng địch đỏ xác hôi-tanh.

 

                                              Nguyễn Huệ

 

                         8

 

Con thấy Cha khi tuổi đời thơ ấu

Đã ngậm-ngùi nước mắt nhỏ thương dân.

Ba trăm đồng không đủ thành cơm gạo

Nhưng tình người chan-chứa cõi lầm than

  Nguyễn Phúc Vĩnh San

    (Duy Tân)  

 

                         9                                  

 

Con thấy Cha hiên-ngang lên máy chém

Vẫn oai-hùng hô lớn tiếng “Việt-Nam”.

Rồi Sông Núi vang vang lời ai dặn:

“Công không thành nhưng cũng đã thành nhân”.

 

                                               Nguyễn Thái Học

 

                                          10

 

Con thấy Cha giữa trăm, ngàn bụi phấn

Trên bảng đời Cha vẽ những yêu-thương.

Trong vườn ương tay gầy cha uốn nắn,

Mơ mai sau muôn cổ-thụ huy-hoàng.

 

                                               Cha nhà giáo

 

                        11

 

Con thấy Cha ra khơi từ trong mộng

Biển Đông hòa nước mặn với tình Cha.

Thuyền phăng-phăng khi buồm no gió lộng,

Tôm cá về mang nặng cõi trời xa.

 

                                                Cha chài lưới

                         12

 

Con thấy Cha trên đồng xanh, bãi rộng.

Ngày lại ngày mong hạt lúa về sân.

Tâm-hồn Cha như khung trời lồng-lộng.

Dù mưa sa, gió lớn vẫn không sờn.

 

                                               Cha đồng ruộng

                        13

 

Con thấy Cha từ sáng, chiều, sớm, tối

Cặm-cụi làm không biết đến ngày qua.

Cha buôn hàng, không buôn lời gian-dối.

Nơi xóm làng, uy-tín tiếng gần xa.

 

                                             Cha buôn bán

 

                        14

 

Con thấy Cha nơi bến tầu khuân-vác.

Những bao hàng to lớn nặng trên vai.

Một đời cha như không còn lối thoát.

Vì yêu con quên hết tháng năm dài.

 

                                            Cha khuân vác

 

                                          15

 

Con thấy Cha trong hàng người bán máu.

Thất-nghiệp rồi nên đủ nỗi tang-thương.

Cha quên mình, cho gia-đình chút cháo.

Trong xót-xa, con khóc một thiên-đường.

Cha bán máu

 

                        16

 

Con thấy Cha: Ôi, Anh-Linh nước Việt!

Cha là hồn, là máu huyết nơi con.

Cha là Biển Đông, tình yêu thắm-thiết.

Cha là Trường Sơn, oai-dũng vô ngần.

        

 

Nguyễn Hoàng Lãng Du

 

 

                                                   Chú-thích

 

Đoạn (2):

       “Nam quốc sơn-hà Nam Đế cư,

       Tiệt nhiên định phận tại thiên thư

       Như hà nghịch lỗ lai xâm-phạm

       Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”

                             Lý Thường Kiệt

 

Đoạn (4):

      Trận này không phá xong giặc Nguyên thì không về đến bến sông này nữa.”.

                             Trần Hưng Đạo

 

Đoạn (5):

   “-- Quốc thù vị phục đầu tiên bạch

       Kỷ độ long tuyền đái nguyệt ma”.

                             Đặng Dung

 

Đoạn (6)

“--- Đem đại-nghĩa đế thắng hung-tàn,

       Lấy chí nhân mà thay cường bạo”.

                             Bình Ngô Đại Cáo

 

Đoạn (7):

“… Đánh cho để dài tóc

       Đánh cho để đen răng,

       Đánh cho nó chích luân bất phản,

       Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn.

       Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ

                            Hịch của Nguyễn Huệ

 

Đoạn (8)

     “Nếu trong nước có loạn vì nhân-dân bị thiếu-thốn. Từ nay sắp tới, lương-bổng của ta là 500$ một tháng thì ta chỉ lãnh 200$ mà thôi, còn lại 300$ ta giao cho các thầy đem ra giúp đỡ kẻ nghèo khó”.

                               Duy-Tân (năm 8 tuổi DL)

 

Đoạn (9)

     “ Cờ độc-lập phải nhuộm bằng máu, hoa tự-do phải tưới bằng mau.”, “…không thành công cũng thành nhân”

                               Nguyễn Thái Học

 

 

                                            Tham-khảo

 

- Giai-phẩm Giúp-Ích, 1985

- Hồ sơ vua Duy Tân của Hoàng Trọng Thược, nhà xuất-bản Mõ Làng, in lần thứ 2, 1993

- Làm gì của Trần Lê, nhà xuất-bản Việt-Nam Hải-Ngoại, 1979

- Việt-Nam Sử-Lược của Trần Trọng Kim, nhà xuất bản Sống Mới, 1978