"Quân lính cốt hòa-thuận, không cốt đông; cốt tinh-nhuệ, không cốt nhiều. Người khéo thắng là thắng ở chỗ rất mềm-dẻo, chứ không lấy mạnh đè yếu, nhiều hiếp ít." ** Quang-Trung **

Đổ Rác

Các bạn rời xa Sài Gòn sớm, chắc chắn không thể nào tận mắt, biết xã hội Sài Gòn ra sao. Có chăng chỉ qua sách báo. Đôi khi không linh động, xác thực bằng chứng tích thật. Cái máy quay phim dòng thời gian, từng chặng đường thật, vẫn còn lắng đọng trong ký ức. Cuộc sống mới, dòng chảy mưu sinh hoàn toàn thay đổi theo cơn bão nghiệt ngã.

Người giàu hay nghèo đều chao đảo theo vận mệnh điêu linh, không ai ngờ. Có người nhìn qua dáng vẻ bề ngoài, ta cứ ngỡ họ lam lũ kiếm tiền. Nhưng khi vỡ lẽ ra, tất cả mọi người ngỡ ngàng. Vì họ rất giàu. Chúng ta thường nghe lời khuyên:

· Không nên đánh giá ai đó qua bộ quần áo, nghề nghiệp.

· Sự thật đôi khi trái ngược lại. Mình phải trố mắt to khi nghe.

****

Nhà tôi nằm trên mặt tiền đường Trần Quốc Toản. Mỗi buổi sáng, ai có rác trong nhà, phải đem sẵn cái thùng đựng rác ra ngoài sân trước.

Chiếc xe ba bánh lạch cạch, chầm chậm đẩy tới. Bác trai ốm yếu, gầy gò, trên đầu đội cái nón lá tưa vành. Nhất là xơ xác trong bộ quần áo màu tro xám, thường tiệp màu với bụi bặm, nên pha lẫn lộn màu nâu đen.

Bác ngừng xe trước nhà. Từ tốn bước vào, đi từ nhà này sang nhà khác, gom mấy cái thùng rác có sẵn của vài căn nhà, nằm san sát vách nhau. Nhìn bác, từ trong lòng cảm thấy thương bác nhiều. Vì sao bác phải khổ cực sống với nghề nhọc nhằn như vậy.

Đến tháng, bác vào nhận tiền của từng chủ nhà.

Tiền bác cầm trong tay ít ỏi, trơ xương với đôi bàn tay gầy guộc. Ai cũng nghĩ, tuổi này, bác đẩy chiếc xe ba bánh đầy vun rác. Quá mệt mỏi, và phải gồng mình với sức lực của mình.

Ngày đổi tiền, mọi người lao xao gom góp tiền mọn của mình đi đổi. Có gia đình vơ vét hết trong nhà cũng không đủ số tiền nhà nước cho đổi. Sau 1975, người nghèo nhiều quá. Không có công ăn việc làm.

Có một người quần áo xốc xếch, lấm lem mùi tanh rác rưởi. Bác bức tóc than trời, mới lên tiếng là mình có quá quá nhiều.... so với số tiền để đổi… mấy triệu… Nếu đem ra phường đổi cũng chỉ cầm 200 đồng tiền mới về nhà mà thôi.

Nhìn sự việc xảy ra trước mắt, chúng ta đôi khi lầm lẫn, sai lạc nhiều so với sự thật.

Tôi thiết nghĩ, bạn bè ở gần nhà tôi trước 1975, chắc biết bác này.

Từ từ tôi sẽ viết vài dòng cho các bạn đọc cho vui. Những người hàng xóm, bạn bè mà tôi biết. Có lẽ, cô chú bác này đã an giấc thiên thu hết rồi. Chuyện vui buồn khi dòng đời rẽ khúc.

Bạch Liên

26/06 (June 26), 2023