Tiễn Con đi Học

 Ba mươi năm trước, ba cũng đứng nơi con đang đứng

Trước ngưỡng cửa cuộc đời, từng bước ngập ngừng đi.

Gia đình sẽ xa, bạn bè chưa có, đời sinh viên nào có hiểu chi,

Cuộc đời là lớp học không ngừng, đã mang lấy nghiệp học trò muôn thuở.

Chinh chiến dấy lên đã bao năm,

Đất nước loạn ly, cửa tương lai ngỡ chẳng bao giờ hé mở,

Cứ nhắm mắt mà đi,

Học hành là hiện tại, là tương lai, là hơi thở,

Là cuộc sống hàng ngày, hàng đêm,

Bạn bè, người lạ, người thân, kẻ đến người đi,

Chưa kịp nhớ, đã vội quên,

Không kịp buồn, không kịp tiếc.

Rồi một hôm, rời trường, rời thành phố,

Bỏ vợ mới cưới,

Bỏ mái tóc chấm ót, bỏ chiếc Honda,

Bỏ cư xá học trò, bỏ tuổi thanh niên,

Bỏ tất cả những trí thức, những đam mê,

Những sách vở lại đằng sau,

Ðể thành một con chốt không tên không tuổi,

Ðể trở thành mẫu than

Được quăng vào hỏa lò của chiến tranh thế giới.

Rồi chứng kiến cuộc sống con người lắm khi thảm hơn con thú.

Rồi quên đi nào tương lai, nào hy vọng,

Cuộc sống đếm từng ngày,

Từng đêm, theo từng bữa ăn,

Từng tháng lương, từng ngày nghỉ phép.

Niềm vui đâu có bao nhiêu,

Là những đêm đợi vợ con xuống máy bay

Những ngày phi trường ngưng pháo kích.

Nổi thất vọng ê chề,

Những ngày đường bay kẹt,

Con không theo mẹ về Cao Nguyên ăn lễ Giáng Sinh.

Rồi ngày tháng qua nhanh,

Nào giải phóng, nào cải tạo,

Nào vượt biên, tỵ nạn,

Từ lò lửa chiến tranh,

Nay vợ chồng con cái thoát thai làm bọt bèo,

Sống kiếp phù du trên mặt biển địa cầu,

Lang thang làm dân Do thái mới.

Nhìn về tương lai, Trời cho, Chúa cho,

Hình như tương lai bắt đầu thấp thóang tới.

Bỉ cực, thái lai, ngày mới chẳng còn mong thì lại tới mình không hay.

Mãy mươi năm nay, dắt con vào đời, đưa con khỏi khúc đá ngầm lịch sử,

Nay đưa tiễn con vào một tương lai mới, dìu con vào thế giới y khoa.

Cuộc tranh đãu sẽ cam go, đường học hỏi sẽ dài, còn lắm nhiều thử thách.

Chúc con may mắn, mong con can trường,

Bước đường đời, xây sự nghiệp, không bao giờ lạc hướng.

''Nếu con buộc được trái tim con, từng sợi gân thớ thịt,

Phục vụ cho chí hướng của con lúc, đã từ lâu, sức lực chúng tưởng chẳng còn,

Và cứ bám chặt vào, lúc trong con chẳng còn gì, ngoài Ý chí thúc dục con đừng bỏ cuộc.''^[1]

Trường học, trường đời, bay nhảy dọc ngang,

Hiện tại, tương lai, chúc con những năm tháng rong ruỗi trên trường thế giới.

Tương lai đón mời, ngày sóng gió đã qua, mong con góp sức với đời,

Mừng mẹ, mừng cha, mừng ông bà, mừng tổ tiên,

Thành công, thành nhân, thành người,

Ðem tài nhỏ giúp nghiệp lớn, xứng đáng làm con người tự do,

Con người may mắn của thế kỷ, của bình minh đang tới.

J. B. Ho

Summer 1995

Thirty Years Ago

Once, thirty years ago, I stood

Where you are now:

At the threshold of life

With hesitant steps.

My family was far away.

I hadn’t found new friends,

I didn’t know what a medical student’s life was like;

They said it would be a never-ending classroom,

And I would be an eternal student.

War had been brewing for years,

A nation was in turmoil,

The door to the future seemed to never open.

My eyes were closed to the world,

Studies were my present, my future,

My breath, my daily existence.

Friends, strangers, dear ones, coming, going;

Too brief to remember, too soon to forget,

To regret, to miss.

Then one day, I left my school, my city,

My newly wed bride,

I left my ear length hair, my motorbike,

My student hostel, my adolescence,

My intellect, my passions, my books, my notes;

Everything left behind,

To become a pawn, anonymous;

To become a piece of coal

Fed into the furnace of an international war.

Then I watched human lives suffer

Something worse than a hunted animal’s fate;

Then I forgot my future, my hopes.

I lived my life day by day,

Night by night;

Meal by meal;

Paycheck by paycheck;

One leave after another.

Happiness was rare;

The night I waited for you and your mother

At the airfield,

When pounding mortar shells relented.

Desperation came simply:

Flights were cancelled,

You couldn’t come with your mother for Christmas to the Highlands.

Then days passed by, then came "liberation, "reeducation,”

Escape by boat, refugee camps;

From furnace of war, it was now a life of water lilies,

Modern day wandering Jews,

On the oceans of the world.

Looking towards the future, thank Heaven, thank God,

It seemed as if the future was in sight.

Worst days were over, better days coming,

New days suddenly beckoning.

For more than twenty years

We led you in this life, passing over the reefs of history.

Now, we walk you to a new future; introduce you to the world of medicine.

The struggle will be trying, the path of learning long;

Many challenges lie ahead.

We wish you luck, we wish you courage.

Never deviate from your goals in life That you have already set.

"If you can force your heart and nerve and sinew

To serve your turn long after they are gone,

And so hold on when there is nothing in you,

Except the Will which says to them: ‘Hold on!’” (1)

Learning in school, in life;

In four directions, all over the world.

Present, future, I wish you for all your years,

All your days of freedom on this globe.

The future is welcoming you;

Stormy days are over.

Give the world your helping hands,

To achieve success, to achieve manhood;

To honor your parents, your grandparents, your ancestors.

Dedicate your humble abilities to great causes; Be worthy of your freedom, your blessings; Young man of a new day, a new century.

(1) Kipling in “If”

J. B. Ho

Summer 1995

^[1] Rudyard Kipling trong bài thơ “Nếu”(If)