"Nếu bệ-hạ muốn hàng, xin trước hãy chém đầu tôi đi đã, rồi sau sẽ hàng!" ** Trần Quốc Tuấn **

 

Dã Tràng Ở Nơi nào? Có Ai Thấy Ngọc Vạn Ngôn?

 

Tôi phải đi

và đến

nơi muốn đến

dù rất tối tăm

dù rất bí ẩn

khi ánh đuốc trí tuệ không soi nổi bóng tối u mê.

Tự dặn lòng, sẽ không dừng lại dù đam mê: Bình nước sôi, có lúc sẽ cạn, hết hơi. Cuộc thám hiểm bởi tò mò, nghi vấn, mơ tưởng, trên đường đi dài chỉ còn ý chí.

Tự dặn lòng, không quan tâm những lối rẽ ngang quyến rũ kêu mời. Những hương đồng cỏ nội tuyệt vời trách cứ bổn phận giữ mãi mùi hương. Hãy mang hương theo cho thơm hành trình cô độc.

Tự dặn lòng, thay đổi kính mang: khi cận thị, khi viễn thị, khi loạn sắc, khi kính râm để thấy vi trùng lớn như voi; nhìn mặt trời không nháy mắt; nghe được màu xanh màu đỏ của hương hoa.

Tự dặn lòng, không mất thời giờ nghe những kẻ vô tích. Họ không biết phải đi đâu, lười biếng đứng sát lề chỉ trỏ. Ai đi mà không vấp. Kẻ đứng chẳng bao giờ vấp, chỉ bị chôn vùi. Kẻ chỉ trỏ vì muốn người khác lưu ý. Đợi khách ven đường vẫy vẫy: - Có ai thấy tôi không? _ Cảm ơn và xin lỗi, đời sống quá ngắn, làm sao đủ thời giờ thù tạc; chuyện lịch sự xin hứa đến đời sau.

Vì tôi cần phải đi và cố đến

nơi linh cảm sẽ gặp Dã Tràng.

Chuyện Kể Trước Trong Đêm:

Ở Sơn Tây có thợ săn Dã Tràng ngày ngày bắn thú nuôi vợ. Đời tưởng êm đềm, họa phúc chẳng quan tâm. Thế gian có bao nhiêu người tưởng đời may mắn? Bể dâu, vân cẩu, tái ông thất mã, ... khiến bình an là ao ước khôi hài. Tin vào bình an trở thành tấn tuồng bi phẫn.

Ngày ngày theo dõi những mũi tên rượt bắn linh cảm của thú, sợ hãi chạy trốn, không thoát khỏi tài thiện xạ. Người bắn giỏi nhất trong đời như Hậu Nghệ, Dương Tiễn... cũng bị trời bắn chết. Sợ hãi chạy trốn, chạy đi đâu? Linh cảm sắp chết, chạy tìm nơi nương tựa, nơi nào? Có hay không, một nơi núp bóng muôn đời an lạc?

Đêm đêm ôm ấp người tình, da thơm mồ hôi thịt rừng, vừa man dại vừa thần tiên dưới ánh sáng chập chờn lửa nướng thịt tươi. Từ xưa đến nay, chuyện này luôn được nhắc nhở. Cho dù mong manh, cho dù ngắn ngủi, cho dù thầy tu cản trở, cho dù luật phá cấm ngăn, thực tế là thật. Tình yêu có sung sướng thật.

Bắn chết con rắn cái ngoại tình.

Rắn đực đền ơn: Cho viên ngọc Vạn Ngôn. Ngậm vào miệng, ngọc sáng lên khi sinh vật truyền giao tâm tưởng. Không cần biết, vẫn hiểu. Không cần nghe ngôn từ, vẫn cảm thông tin. Ngọc sáng tạo vạn ngôn bằng ánh sáng soi bừng cảm thức; những hình ảnh hiện lên không âm thanh; tất cả ngôn ngữ chỉ nhìn, thấy là hiểu.

Có thể trước khi có Babel, mọi người đều mang ngọc vạn ngôn.

Babel sụp đổ, ngọc tan nát.

May thay, một viên còn sót cho Dã Tràng.

Rủi thay, một viên còn sót cho Dã Tràng.

Quạ đen báo thù. Dã Tràng sa ngục. Nghe kiến báo tin, cứu dân thoát lụt. Mô hình ở hiền gặp lành, mô hình ước ao, mô hình trấn an tâm linh nhân thế. Lập lại, nhắc nhở, lập lại, nhắc nhở, dường như chỉ xảy ra trong truyện tích học làm người. Dã Tràng cho vua mượn ngọc, trở thành vinh hiển cung đình.

Tinh chất nhiều năm mâu thuẫn với nhau, chắt lọc, hòa hợp thành đá ngọc.

Dịu dàng, đều đặn, nâng niu, tay mài như sóng vỗ vào bờ kinh nghiệm. Thủy triều lên xuống gánh hai vai kiến thức. Đôi mắt riêng tư chăm chú tìm cạnh nhọn, vết thâm. Mài thời gian cho tâm thức tròn vào viên mãn.

Ngọc từ từ phát tiết tinh anh, tự thân phát sáng.

Ngọc là trí tuệ của sò trai.

Ngọc là tâm tư của nhủ đá. Hoàng hậu của nghìn năm. Hậu duệ truyền kiếp của văn hóa dân tộc. Tinh túy văn chương. Ánh sáng thi ca. Ngọc vạn ngôn dễ gì tìm thấy.

Vua ngậm ngọc ra biển nghe tôm cá kể chuyện trùng khơi. Nghe sứa kể phải phân thân sinh tồn. Nghe san hô với chiến công giữ gìn lòng biển. Nghe sóng dặn dò đừng yêu ngư nhân.

Vua nghe ba con mực, vừa múa vừa kể chuyện khôi hài

Bật cười thú vị

Ngọc rơi xuống đại dương

Tìm ngọc

Dã Tràng chìm xuống nước

Tiếc ngọc

Dã Tràng hóa còng xe cát biển đông.

Vì sao người Việt cổ truyền lại chuyện Dã Tràng?

Họ đi tìm thứ gì mà hoài công thế kỷ?

Viên ngọc vạn ngôn là khát khao thông biết mọi sự? Hoặc ước mơ phá vỡ ngăn cản ngôn từ, vượt lầm lẫn ngôn ngữ? Hoặc cao hơn, một bước đụng tới trời?

Vì sao dân gian cần có ngọc?

Rồi thất vọng nào để xe cát như còng?

Chuyện Kể Khi Trời Sáng:

Ở Sơn Tây có thợ săn Dã Tràng, nhờ ngọc rắn ngày ngày săn mồi nuôi vợ ba con. Dù thăng trầm nắng mưa giông bão, gia cư vẫn bình thường.

Biết ngọc vạn ngôn, vua muốn mượn.

Ông cương quyết không cho.

Ngậm chặt khứ trong miệng.

Lính dùng đao cạy lưỡi lấy ra.

Ông nuốt vào bụng.

Vua cho lính mổ bụng cướp ngọc mang về triều.

Bạn quạ đen ăn ruột rồi bỏ xác cho lang sói.

Gia đình ông từ đó nát tan.

Ông thà chết không làm dã tràng.

Còng xe cát trên biển, mỗi đêm được bao nhiêu? Mỗi cơn sóng phá tan nhiều viên cát. Sóng rút đi, còng tiếp tục xe.

Hoài công ư? Còn có gì khác để làm? Còng không xe cát, chẳng lẽ thăng thiên hay độn thổ? Chẳng lẽ lăng xăng, quay cuồng, vất vả như người? Chẳng lẽ tự viết huyền thoại tự dụ dỗ?

Còng xe cát như làm thơ, mỗi đời được bao nhiêu? Mỗi phù du giấu thơ vào dĩ vãng. Rồi mỗi ngày, lại tiếp tục làm thơ.

Hoài công ư?

Khi đi tìm thứ gì sáng và quí, không biết. Gọi là ngọc.

Khi đi tìm thứ gì sáng và quí trong thơ, không biết. Gọi ngọc vạn ngôn.

Tìm đến chết, không thấy. Đừng gọi dã tràng. Thơ tan vào cát. Còng xe thơ mỗi đêm, mỗi đời, mỗi sinh mệnh.

Khi còng chết, còng trở về đại dương.

Khi thơ chết, xác trở về ngôn ngữ, hồn tan vào ký ức loài người. Một hôm, sẽ quay lại tâm tưởng thi sĩ. Nuôi những người sống tận thiên thu.

Tự dặn lòng, không nhìn lui, e không dám bước tới.

Tự dặn lòng, kềm chế thời gian, vì định mệnh là dây cương không ngựa.

Tự dặn lòng, chết chỉ một lần.

Khi chưa chết, tôi cần phải đi

và đến

nơi muốn đến

dù rất tối tăm

dù rất bí ẩn

với linh cảm, không bao giờ gặp được Dã Tràng để mượn ngọc vạn ngôn.

Ngu Yên