Từ Phúc lên thuyền đi tìm thuốc trường sinh cho Tần Thuỷ Hoàng (năm 219 TCN). Tranh của Kuniyoshi, Nhật, thế kỷ thứ 19)

(Nguồn Wikipedia)

Chuyện Thuốc Trường Sinh Bất Tử

TầnThuỷ Hoàng hay Thuỷ Hoàng Đế ( Shih Huang Ti) là nhà độc tài nước Tần dẹp các nước nhỏ độc lập, thống nhất lại thành đế quốc Trung Hoa. Ông chỉ sống có 49 tuồi (sinh năm 259 trước công nguyên, chết năm 210 TCN). Ông tuy nổi tiếng là đốt sách và giết học trò, lại bị ám ảnh bởi cái chết và tìm mọi cách để được trường sinh bất tử. “Giả kim thuật” hay “luyện kim thuật “là tên thường dùng để gọi ngành đã có từ mấy ngàn năm nay , từ đông sang tây, cố gắng chế biến vàng bạc (kim loại quý phái, metaux nobles) từ các kim loại thường (metaux vils). Ở Tây phương, luyện kim thuật ( alchimie trong tiếng Pháp, hay transmutation des metaux; hay alchemy trong tiếng Anh) có lẽ xuất phát từ nền văn minh Hy Lạp ở Ai Cập thời Cổ Đại, rồi qua người Ả rập và rất thịnh hành ở Châu Âu thời Trung cổ, và là tiền thân của ngành hoá học (chemistry) hiện nay. Ngoài ra họ cũng cố gắng tìm tòi thuốc trị "bá bịnh" gọi là panacée (panacea) và thuốc trường sinh (elixir de longue vie).

Về phía phương đông, thời Tần Thuỷ Hoàng, mục đích chính của giả kim thuật gọi là luyện đan, không phải là chế tạo ra vàng mà là để tìm thuốc trường sinh bất lão dùng những chất như chì (Pb, lead) và thuỷ ngân (Hg, mercury) mà chúng ta hiện nay biết là rất độc. Đan sa, hiện nay có tên hoá học là HgS (mercury sulfide, cinnabar), màu đỏ nên được coi là màu cao quý, chữa trăm bịnh, khi đun nóng phân tích thành thuỷ ngân (Hg) mà người ta cho là có những đặc tính cao quý.

Tương truyền Tần Thuỷ Hoàng cho một người tên Từ Phúc (Xu Fu) đem theo 100 con trai và 100 con gái đi tìm một nhân vật 1000 tuồi tên An Cư Sinh. Vua cho rằng mình đã có dịp gặp vị này và vị này đã từng mời vua đến non Bồng Lai (Mount Penglai) của ông ta. Tuy nhiên phái đoàn Từ Phúc ra tàu đi về phía đông không bao giờ trờ lại, và cũng theo tương truyền, lập nên đảo quốc Nhật Bản ngày nay.

Trong số những người "học trò" (nho sĩ) bị Thuỷ Hoàng giết, có thể một số là nhà nghiên cứu về thuật trường sinh mà vua muốn giết 'thử ' xem thuốc của họ có hiệu nghiệm hay không (theo Wikipedia).

Câu chuyện ngụ ngôn sau đây tôi được nghe Bác sĩ Nguyễn Văn Kỉnh, một bác sĩ tâm thần ở Houston, Texas, kể lại. Một đạo sĩ đáp lới kêu gọi của Tần Thuỷ Hoàng đến trước thành và đem tới viên đan trường sinh bất tử duy nhất mà ông ta có được. Thuỷ Hoàng tất nhiên không ra ngoài thành tiếp được vì sợ bị ám sát, bèn sai viên tể tướng thân cận đi nhận thuốc. Anh chàng này liền chụp viên thuốc quý bỏ vào miệng nuốt liền. Thuỷ Hoàng đứng trước một vấn đề triết học nan giải: nếu thật sự thuốc hiệu nghiệm thì chém anh ta cũng vô ích vì anh ta bất tử và anh ta sẽ là kẻ thù của vua cho đến khi vua chết. Mà nếu không giết hắn ta thì không hả giận tôi khi quân cướp thuốc trường sinh của vua. Thôi đành chịu thua?

Tần Thuỷ Hoàng và Thuốc Trường Sinh

Ngày xưa có một ông vua,

Học trò chôn sống, sách đưa vô lò,

Làm gì ông cũng không cho,

Ai hô "vạn tuế" khỏi lo chầu trời!

Cai trị thế giới loài người,

Ông chỉ ao ước muôn đời sống lâu.

Nghe đâu rừng núi thẳm sâu

Có một đạo sĩ thuốc mầu phép tiên

Thuốc ngài uống rất linh thiêng

Trường sinh bất tử một viên đã thừa.

Vua nghe tiếng vậy quá ưa,

Phái quan thừa tướng phải đưa thuốc về,

Ai ngờ ông tướng tham ghê,

Một viên nuốt trọn còn gì cho vua!

Tần Thuỷ Hoàng thấy tức chưa,

Ra lệnh đem chém cho chừa lòng tham.

Tướng rằng bệ hạ xin oan,

Nếu tôi mà chết thuốc thang linh gì?

Thần chỉ uống thử trước khi

Đem bệ hạ uống lỡ bề gì sao?

Vua nghe lý luận tào lao,

Nghĩ lui nghĩ tới cách nào xử đây?

Nó mất mạng, thuốc chằng hay,

Cũng đâu giúp được vua này trường sinh?

Cho hay tôi tớ xỏ xiêng,

Bạo chúa thức tỉnh mơ điên sống đời.

Hồ Văn HIền

Ngày 28 tháng 3 năm 2015

Ngày 17 tháng 4 năm 2015