Huyết Thạch

Ca dao bắt nguồn từ tử cung, chảy qua thế kỷ-thế kỷ-thế kỷ, vào những nhịp tim Việt Nam, đập đều đặn, nuôi hơi thở.

Những thở ra đầy thán khí, nuôi lúa mì khoai đậu, tươi tốt tiếng hò, nối từ đời này sang đời kia.

Những hít vào đầy tinh anh huyết thống, mang lo lắng di truyền, mang tâm tư nuôi dưỡng, mang tình tự truyền giống.

Ca dao chảy từ bầu sửa xuống võng đong đưa, ru trẻ con khôn lớn để ru lại con trẻ. Nếu chưa từng nghe tiếng ru ca dao buổi trưa hè vắng lặng, làm sao có thể yêu sông Hồng, núi Trường Sơn, đồng bằng Cửu Long?

Tiếng ru ca dao giữa khuya trẻ thức, thiên địa ngẩn ngơ, mẹ chờ cha, chị chờ chồng. Bao năm rồi trẻ khôn lớn vẫn mãi ầu ơ.

Tiếng ru bầu bí chung giàn. Tiếng ru lá lành lá rách. Tiếng ru gần mực gần đèn. Tiếng ru dò sông dò biển. Tiếng ru bụi chuối sau hè. Tiếng ru trèo lên cây bưởi.....

Một hôm giật mình.

Ngẫm ra, ca dao không chỉ lời lẽ đẹp hay, khuyên bảo ngắn dài, kho tàng văn hóa, nền tảng văn chương...

Ca dao rốt ráo là khổ tâm

là chắt lọc lo sầu

là máu bầm gửi lại thời gian.

Từ đó, đọc ca dao không bằng mắt.

Tiếng thở dài bầu bí chung giàn. Tiếng thở dài lá lành lá rách. Tiếng thở dài gần mực gần đèn. Tiếng thở dài dò sông dò biển. Tiếng thở dài bụi chuối sau hè. Tiếng thở dài trèo lên cây bưởi.....Tiếng thở dài giữa trời xa vắng, giữa đất hẩm hiu. Âm thầm dòng máu bầm tung tóe vào cõi sống. Hóa thành huyết thạch trong túi dân gian. Những viên đá máu điểm trang dân tộc.

Từ đó. nghe ca dao không bằng tai.

Ngu Yên