"Quân lính cốt hòa-thuận, không cốt đông; cốt tinh-nhuệ, không cốt nhiều. Người khéo thắng là thắng ở chỗ rất mềm-dẻo, chứ không lấy mạnh đè yếu, nhiều hiếp ít." ** Quang-Trung **

 

Sử Thi Odyssée (bài 2), Thi Hào Homère


THIÊN TRƯỜNG CA BẤT TỬ CỦA NHÂN LOẠI

 

CUỘC KỲ NGỘ UY LĨNH VÀ CÔNG CHÚA NAM CHI CA

TÓM LƯỢC

Trong khi Uy Lĩnh mệt nhoài say ngủ. Thần nữ Quán Trí Tuệ đến trong giấc mơ công chúa Nam Chi Ca (Nausicaa), bảo nàng xin mẹ cha đi giặt y trang ngày mai, xin cha xe lừa theo đoàn thị nữ. Y trang giặt xong các cô gái tắm và chơi cầu bên bãi cỏ bờ suối. Quả cầu rơi gần Uy Lĩnh làm chàng thức giấc. Uy Lĩnh trần truồng bẻ cành lá dại che thân, cầu xin Nam Chi Ca cho quần áo và thức ăn. Nàng được Thần nữ báo mộng trước nên không sợ hãi, tiếp đón ân cần, truyền đem dầu hương, quần áo cho chàng tắm rữa và ăn uống, sau đó Uy Lĩnh theo đoàn thị nữ về thành. Công chúa Nam Chi Ca sợ dị nghị đánh xe về trước. Qua đền Quán Trí Tuệ. Uy Lĩnh dừng lại cầu Thần nữ.

Chàng còn thiêm thiếp ngủ say,                                                                387

Quán Trí Tuệ đã vượt bay về thành.

Vua An Chính giữa giấc nồng,(Alcinoos)

Chiêm bao Thần nữ lệnh truyền Thiên cung.(Olympe)                         390

Đón Uy Lĩnh lễ quân vương,

Cấp thuyền buồm lớn đưa chàng về quê.

Đến công chúa Nam Chi Ca,

Nàng còn thiêm thiếp giấc hoa mơ màng.

Hai bên thị nữ hầu nàng,

Quạt nồng phe phẩy, giấc vàng say sưa,

Thầm thì gọi Nam Chi Ca :

Em ơi, kỳ ngộ tiệc hoa sắp rồi,

Tiên dung trinh nữ sao trời,

Gấm vàng, lụa bạch người người say mê.                                              400

Ngày mai hồng nắng sơn khê,

Hãy đi giặt lụa bên khe mây ngàn,

Xin cha xe ngựa lộng vàng,

Đến nơi kỳ ngộ đón trang anh hùng.

Loan phòng còn thoảng mùi hương,

Quán Trí Tuệ đã lên đường vân tiên.

Vầng dương vừa ló non ngàn,

Nam Chi Ca đã điểm trang bao giờ.

Đến phòng cha mẹ trình thưa :

Con xin giặt lụa bên bờ suối lam.                                                  410

Xin cha xe ngựa tùy tùng,

Cùng đoàn thị nữ áo quần hành trang.

Ngựa xe sắp sẵn một đoàn,

Thời trân, rau quả, rượu ngon một vò.

Dầu hương, nước tắm tẩm hoa.

Một đoàn xe ngựa vượt qua kinh thành.

Qua dòng suối chảy trong xanh,

Giặt phơi bờ cỏ, gió lồng nắng mai.

Ngựa lừa gặm cỏ bên trời,

Một đoàn thiếu nữ đùa vui suối ngàn.                                         420

Chim chuyền cành biếc hót vang,

Mùa xuân nắng đọng mơ màng giọt sương.

Tiệc tàn bên bãi nắng vàng,

Cầu vui một trận, đùa vang núi rừng.

Quán Trí Tuệ đến bên chàng,

Lay Uy Lĩnh dậy về cùng trinh nương.

Trái cầu rơi cạnh bờ mương.

Tiếng vui đánh thức mơ màng chiều phai.

Giật mình sau giấc mộng dài,

Chàng thầm tự hỏi : Rằng ai chốn này ?                                     430

Chẳng là tiên nữ đâu đây ?

Hay thần tiên lạc chốn này cùng ta.

Vén chăn lá biếc bước ra,

Bẻ cành ngâu dại bên bờ che thân.

Hoảng hồn thị nữ nhanh chân.

Còn Nam Chi đứng một mình hỏi han.

Trong mơ dường đã thấy chàng,

Giờ đây gặp lại chẳng màng thị phi.

Mơ màng chàng thốt lời thi :

Phải nàng tiên nữ duyên gì hay chăng ?                                     440

Nàng Đạt Thế Mỹ giáng trần (Artémis)́*

Hay người dương thế trời ban phúc đầy,

Mẹ cha vinh dự lắm thay,

Sinh trang tuyệt sắc còn gì vui hơn.

Phúc thay ai cưới được nàng,

Dâng bao sính lễ ngọc vàng nghi gia.

Tôi chưa từng thấy bao giờ,

Một lần Đề Lộc điện thờ An Long *(Delos. Apollon)

Lòng ta xúc động tượng thần,

Giờ đây xúc động trước nàng : mỹ nhân.                                    450

Bên nàng chiêm ngưỡng tỏ lòng,

Xin nàng cứu giúp tấm thân cơ hàn.

Đầu tiên kỳ ngộ gặp nàng,

Ô Chi rời đảo đắm thuyền nơi đây.(Ogygie)*

Bơ vơ góc bể chân mây,

Xin nàng cho biết nơi này là đâu ?

Xin nàng thương kẻ cơ cầu,

Ban cho quần áo để hầu che thân.

Xin cho chút bánh lót lòng,

Qua cơn hoạn nạn tạ ân xót tình.                                                  460

Cầu xin thần phúc cho nàng,

Trọn nguyền ước nguyện mơ lành mai sau.

Thần tiên phép lạ nhiệm mầu,

Cho nàng hạnh phúc duyên trao vững bền.

Nam Chi Ca đáp lời chàng :

Phúc thay kẻ lạ đắm thuyền đến đây,

Quán Trí Tuệ báo mộng này,

Hân hoan tôi được hôm nay đón người.

Những điều nguyện ước xa xôi,

Lời Thần nữ bảo gặp người thiện duyên.                                     470

Nơi đây là đất Phan Xuyên*

Vị vua An Chính trị miền đất đây,

Vương quốc hùng mạnh phúc dày,

Bốn phương thần phục, cõi này bình yên.

Nàng truyền thị nữ đến bên :

Đây người lương thiện, chớ phiền sợ chi,

Nước ta không hận thù gì,

Ai đem chinh chiến đến đây bao giờ,

Nước ta biển cả, thuyền to,

Thái bình muôn thuở chẳng lo tranh hùng.                                             480

Người này thuyền đắm bão giông,

Đến đây phiêu bạt, đường cùng một thân,

Ta nên tiếp đãi ân cần,

Thức ăn, nước uống, áo quần giúp cho.

Đưa người ghềnh khuất bãi bờ,

Cho người tắm rữa, tặng đồ y trang.

Kẻ hầu nghe lệnh nàng truyền,

Đưa Uy Lĩnh đến khuất triền sông xanh,

Y trang đặt sẵn trên gành,

Xạ hương một lọ, tấm khăn, áo quần.                                                     490

Uy Lĩnh thẹn bảo các nàng :

Tạ lòng tử tế chẳng màng giúp ta,

Giờ đây nàng hãy lánh xa,

Mặc ta tắm rữa, tẩm hoa một mình,

Trần truồng ta thẹn tấm thân,

Làm sao tắm được bởi bàn tay hoa.

Các nàng thị nữ lui ra,

Một mình Uy Lĩnh xát chà, lội bơi.

Bao tuần muối mặn trắng vai,

Giờ đây nước ngọt sông dài ấm sao.                                                       500

Mặc trang phục, tẩm hương đào,

Quán Trí Tuệ hiện giúp vào sắc dung.

Tóc quăn thịt bắp u tròn,

Bóng chàng như dáng thiên thần uy nghiêm.

Chàng ngồi trên đá trầm ngâm,

Nam Chi Ca thoáng mừng thầm ước ao :

Người hay Thần ở chốn nào,

Thiên đình người đã lạc vào dương gian.

Mới đây phờ phạc phong trần,

Giờ đây đẹp tựa thiên thần bồng lai.                                                        510

Ước gì người ở đây hoài,

Cùng ta duyên kiếp kết lời sắt son.

Nàng truyền thị nữ mang lên,

Thức ngon, rượu ngọt, trái ngon cho chàng.

Bao ngày đói lả, bão giông

Giờ đây chàng mới no lòng thức ngon.

Nam Chi Ca đã sẵn sàng,

Áo quần phơi xếp gọn gàng về cung.

Xe lừa chất sẵn lên đường,

Mời chàng Uy Lĩnh về cùng trình cha :                                        520

Mời chàng theo gót xe lừa,

Qua đồng lúa mạch, ấy là kinh đô.

Đi qua hai cổng thành to,

Thuyền buồm san sát, bến bờ cảng trong,

Một bên đền Thần Hải Long,

Trước sân là một vòng cung quảng trường,

Phan Xuyên cung nỏ chẳng màng,

Chuyên nghề buôn bán, đóng thuyền vượt khơi.

Hải hồ phiêu bạt biển trời,

Vui cùng biển cả rong chơi sóng đào.                                                      530

Ta đi, người hãy đến sau,

Tránh lời dị nghị ra vào chẳng hay.

Cười rằng kẻ lạ nào đây.

Gái chưa chồng đã rước trai đâu về.

Bao người quyền quí không ưa,

Nay người duyên lạ, duyên thừa nào đây ?

Hay nàng cầu nguyện đêm ngày,

Nên thần tiên đã gửi ngay một người,

Đ̣ể nàng cung phụng cuộc đời,

Để nàng tìm cái của trời đón đưa.                                                 540

Ấy bao bia miệng thêu thùa,

Đặt lời, đặt chuyện, kẻ đùa người chê,

Này người theo gót lừa xe,

Qua rừng Thần nữ đường về nên thơ,

Qua suối nhỏ, qua đồng nho,

Cung cha ta ở bên bờ vườn hoa.

Đền đài cung điện nguy nga,

Qua cầu hỏi đứa trẻ thơ cũng rành.

Qua sân rộng đến cung đình,

Hãy vào bái kiến trước cùng mẹ ta.                                                          550

Bà bên lò sưởi thêu thùa.

Một đoàn thị nữ hát đùa giao duyên,

Ngai vàng cha ngự một bên,

Chén quỳnh mỹ tửu, như tiên thiên đình.

Cúi đầu trình tấu sự tình,

Mẹ cha ta biết ngọn ngành nguồn cơn.

Quất lừa nàng vội đi liền.

Bụi hồng tung gió dọc triền suối xanh.

Nắng chiều vàng trải mong manh,

Bóng người thấp thoáng trắng vườn hoa lê.                                           560

Qua đền Thần Nữ rừng mơ,

Dâng cành hoa trắng lòng thơ thẩn cầu,

Trước đền Uy Lĩnh cúi đầu :

Xin Thần Nữ giúp phép mầu thiện duyên,

Cho lòng hiếu khách Phan Xuyên,

Thương tình hoạn nạn vua liền giúp cho.                                               566

 

Nhất Uyên Phạm Trọng Chánh
chuyển ngữ thơ lục bát

Kỳ tới

Thi Ca khúc III. Uy Lĩnh đến cung điện vua An Chính Vương

(Câu 567 đến 864)

Chú Thích

441. Artémis hay Diane là Thần nữ Săn Bắn

448 Delos đảo Hy Lạp còn di tích thành phố thời Cổ Đại có điện thờ Apollon.

454 Ogygie đảo tiên nữ Calypso.

471. Phéniciens các nhà nghiên cứu xác định là đ̉ảo Corfou ngày nay, Giáo sư V. Bérard đã đến tận nơi theo dấu chân Ulysse tìm đúng những di tích bờ suối đền thờ đúng như Homère mô tả.