"Biết lỗi, không khó; đổi lỗi mới khó. Nói điều thiện không khó, làm điều thiện mới khó." ** Hà Phủ - triều Lê Nhân Tôn **

 

Sử Thi Odyssée (bài 9)

Thi Hào Homère

Thiên Trường Ca Bất Tử Của Nhân Loại

 

UY LĨNH RỜI ĐẢO PHAN XUYÊN

ĐỂN QUÊ HƯƠNG AN THẠCH

TÓM LƯỢC : Mọi người trong triều đình vua An Chính Vương say mê chuyện ly kỳ của Uy Lĩnh. Vua mời mọi người dự buổi chiêu đãi Uy Lĩnh lần cuối. Hôm sau đưa Uy Lĩnh xuống thuyền và chàng mê man ngủ say, Thuyền về đến An Thạch (Ithaque). Thủy thủ không dám đánh thức chàng dậy nên khiêng cả giường và chàng lên bờ cùng tặng phẩm ở cảng Phù Nghi (Phorcys). Thuyền trở về Phan Si (Phéacie) chưa đến bến thì Thần Hải Long Vương biết được trả thù, biến chiếc tàu và thủy thủ thành đá. Vua An Chính kinh hoàng vội dâng lễ tế thần. Uy Lĩnh thức dậy không nhìn ra quê hương vì Thần Nữ Quán Trí Tuệ bao quanh chàng một đám sương mù.. Thần nữ lại hiện ra xóa tan bóng sương. Uy Lĩnh nhận ra quê hương và cúi hôn mảnh đất., Quán Trí Tuệ khuyên chàng nên đến trước tiên trang trại người quản lợn Âu Mê (Eumée) còn rất trung thành với chàng. Sau đó Quán Trí Tuệ đi gặp Thế Viễn Mạc.(Télemaque)

Chuyện xong tiệc rượu đã tàn,                                                      3333

Sảnh đường lắng tiếng mơ màng phiêu lưu.

Phục người túc trí đa mưu,

Gian nan nguy khốn, hiểm nghèo mấy ai ?

Ly kỳ hấp dẫn lạ tai,

Ngày dài đêm trắng qua rồi chẳng hay.

Giờ tiễn biệt buổi chia tay,

Xuống thuyền từ giả, chia ly bồi hồi.                                             3340

Nhà vua mến khách đẹp lời,

Khắc sâu kỷ niệm tim người thân thương.

Giả từ thuyền rẽ sóng xanh,

Như xe tứ mã phi nhanh đất bằng.

Như tung cánh rộng chim hồng,

Con thuyền nhẹ lướt mênh mông biển trời.

Xuống thuyền Uy Lĩnh thảnh thơi,

Lăn kềnh ra ngủ mệt nhoài trắng đêm.

Giường son, chăn ấm, nệm êm,

Nhà vua hậu đãi sẵn đem cho chàng.                                          3350

Say sưa giấc ngủ ngon lành.

Chẳng còn hoảng hốt, giật mình hôn mê,

Ngày mai quê cũ trở về,

Một ngày đoàn tụ đợi chờ bao năm.

Quên đi đau khổ nhọc nhằn,

Sao mai thấp thoáng rạng đông mong chờ.

Quê hương An Thạch bến bờ,

Nước êm, sóng gợn trời mơ bãi vàng.

Không ai dám đánh thức chàng,

Khiêng cùng nệm ấm nhẹ nhàng bãi êm.                        3360

Bao quà quý giá khuân lên,

Bên chàng say ngủ êm đềm rồi đi.

Buồm trôi nhẹ bóng từ ly,

Về Phan Si bóng mây bay biển ngàn.

Nói về Thần Hải Long Vương

Thâm thù Uy Lĩnh thong dong trở về.

Thế nên căm hận thuyền kia,

Giúp cho Uy Lĩnh đến bờ bình an,

Thiên Đình cùng Dớt phàn nàn,

Rồi về mặt đất nổi khùng ra uy.                                                     3370

Thuyền về vừa đến Mỹ Ly, (Mialy)

Hải Long Vương đã sẵn tay đợi chờ,

Con thuyền chưa cặp bến bờ,

Hoá thành đá núi, cửa vô bến thành.

Vua An Chính Vương kinh hoàng,

Vội dâng sinh vật tế Thần Hải Long :

Cúi xin Thần chốn Thiên Đình,

Nguôi cơn thịnh nộ dẹp phần thị uy.

Uy Lĩnh sau giấc ngủ dài,

Tỉnh ra chẳng thấy thuyền trôi bềnh bồng:                                  3380

Nơi nào, nằm bãi đất bằng ?

Giật mình ngơ ngác nhìn quanh quê nhà.

Phải đây là đất ông cha ?

Phải đây bờ biển mặn mà thân thương ?

Quán Trí Tuệ phủ màn sương,

Khiến chàng ngơ ngác, biết đường nào đâu :

Ta đang lạc xứ sở nào ?

Cảnh tiên, địa ngục biết bao lần rồi ?

Bây giờ sương khói chơi vơi,

Ta còn lạc đến đất trời nào đây ?                                      3390

Chung quanh quà tặng chất đầy,

Dấu đâu khỏi lạc vào tay tham tàn ?

Hay là thủy thủ lạc đường,

Đưa ta hoang đảo lạ lùng đâu đâu ?

Hay là họ chẳng giỏi nào,

Biển đêm mờ mịt trăng sao chẳng tường ?

Chàng còn lo lắng bâng khuâng,

Bình minh trời đã sáng dần hẵn lên.

Quán Trí Thần nữ đứng bên,

Nương tử Thần Dớt chàng liền nhận ngay.                                 3400

Mỉm cười Thần nữ phất tay,

Bóng đêm dần sáng, tan ngay sương mù.

Quê hương rực rỡ dấu yêu,

Bàng hoàng Uy Lĩnh nghẹn ngào nhìn ra.

Hai mươi năm đó cách xa,

Bao năm nhung nhớ quê nhà yêu thương.

Uy Lĩnh xúc động khôn lường,

Cúi hôn mảnh đất quê hương ngọt ngào.

Giơ tay cầu khẩn trời cao,

Tỏ lòng cảm tạ biết bao ơn Thần.                                     3410

Thoát cơn tai họa gian truân,

Nay về được tới trong lòng quê hương.

Quán Trí Thần nữ phán truyền:

Hãy đem quà tặng dấu hang động gần.

Phép mầu quà chuyển tay nhanh,

Dấu xong lấp lại hang bằng đá to.

Lấp xong Thần nữ dặn dò,

Sẵn sàng chu đáo chăm lo cùng chàng :

Hỡi chàng Uy Lĩnh anh hùng,

Lã Đạt tôn tử giống dòng Thần Vương.                           3420

Giờ đây về với quê hương,

Bao năm chờ đợi, người thương khẩn cầu,

Đầu tiên nghĩ kế mưu sâu,

Để mà trừng trị bọn cầu hôn kia,

Bao năm mòn mỏi nắng mưa,

Vợ hiền trông ngóng sớm trưa tủi buồn,

Ngày ngày nước mắt trào tuôn,

Trước bao sính lễ, nàng càng xót xa.

Trái tim thương nhớ người xưa,

Một lòng chung thủy, nắng mưa đợi chờ.                         3430

Một mình đối phó biết bao,

Những lời tán tỉnh, khuyên mau lấy chồng.

Riêng nàng suy tính trong lòng,

Lần lừa hứa hẹn, đợi trông người về.

Ngày dệt, đêm tháo sợi tơ,

Tấm khăn đợi chờ, dệt mãi chẳng xong.

Uy Lĩnh trí tuệ khôn ngoan,

Mưu sâu bền chí, hùng anh khôn lường.

Bây giờ về đến quê hương,

Phải nên đổi dạng, tìm đường dò la.                                             3440

Rồi Thế Viễn Mạc gặp cha.

Định bàn mưu kế, cùng mà đấu tranh.

Bọn cầu hôn chúng khá đông,

Tham tàn, độc ác, mưu gian hại người.

Đũa thần vung tiếp theo lời,

Uy Lĩnh bỗng hoá ra người ăn xin,

Áo quần tiều tụy tấm thân,

Tay cầm chiếc gậy, dây thừng nịt lưng.

Túi thô vá víu xin ăn,

Nữ thần bay đến La Môn,(Lacédémone)

Báo Thế Viễn Mạc về tìm người thương.

 

Nhất Uyên Phạm Trọng Chánh
chuyển ngữ thơ lục bát

CHÚ THÍCH :

Ulysse được thuyền Phéaciens cập bến Phorcy ở giữa đảo Ithaque. Ulysse dấu kho tàng vào động Tiên Nữ cạnh suối Aréthuse, từ đó đi về phía Nam đến La Roche du Corbeau (Ghềnh Quạ) nơi Eumée giữ trại chăn lợn, Ithaque ở phía Bắc chăn dê vùng núi non, có thành phố Pélikale, động Trépieds, núi Nérito. Phiá Nam có rừng thưa, đồng bằng, trồng rau nuôi lợn. Di tích lâu đài Ulysse nằm ở giữa, một eo đất hẹp trên vịnh Dexia, đối diện bến Phorcy. Đảo Ithaque nằm trên bờ biển Céphalonie, Hy Lạp, ngoài khơi đảo còn có hòn Samé.