"Quân lính cốt hòa-thuận, không cốt đông; cốt tinh-nhuệ, không cốt nhiều. Người khéo thắng là thắng ở chỗ rất mềm-dẻo, chứ không lấy mạnh đè yếu, nhiều hiếp ít"

** Quang-Trung **

 

Nhân-Tính

 

Thời vua Honorius (384-423) của La-Mã người ta thường kéo nhau tới các đấu trường để xem người đấu với người hoặc người đấu với thú một cách tàn-bạo. Họ dửng-dưng trước cái chết của kẻ bại trận.

Một hôm Telemachus, tu-sĩ người Syria tới coi. Ông không nén được tức-bực. Từ trên chỗ khán-giả ông nhẩy xuống đấu trường kêu gọi mọi người chấm dứt trò chơi man-rợ này. Đám đông phẫn-nộ, họ ném đá ông cho tới chết…

Ba ngày sau, vua Honorius nghe kể lại. Nhà vua xúc-động về hành-động đầy nhân-tính của Telemachus nên ra lệnh cấm những cuộc đấu này.

Cái chết của Telemachus không vô ích. Cuộc đấu cuối cùng là ngày 01-01-404.

-------------------------------------
La-Mã=Rome

 

 

Phẩm-Vật Của Trần-Gian -- Nguyễn Hoàng Lãng Du biêN-soan.