Đỗ Thị Tâm
(1903-1930) *
Liệt-sĩ Đỗ Thị Tâm (1903-1930) tên thật là Đỗ Thị Chuyên, con gái thứ ba của nhà cách-mạng Đỗ Chân Thiết. Ông Thiết bị giặc Pháp giết năm bà 2 tuổi.
Bà Tâm lớn lên gia-nhập Việt-Nam Quốc-Dân đảng. Sau cuộc tổng khởi-nghĩa thất-bại, thực-dân Pháp tích-cực lùng-kiếm các đảng viên. Bà bị bắt tại một cơ-sở của đảng trên phố Hàng Bột, Hà-Nội sau khi chống-trả mãnh-liệt.
Bà Tâm bị tra-tấn dã-man nhưng vẫn không tiết-lộ điều gì.
Bị hành-hạ quá, bà phải nuốt giải yếm tự-vận ngày 7 tháng 9 năm 1930. Lúc đó bà 27 tuổi.
Dù “cờ độc-lập phải nhuộm bằng máu, hoa tự-do phải tưới bằng máu” (**) nhưng máu của dân Việt không bao giờ cạn để bảo-vệ Quê-Hương và tinh-thần của liệt-nữ Đỗ Thị Tâm vẫn còn mãi mãi nơi trang sử Việt.
(*) Năm sinh đươc chỉnh sửa và một số chi-tiết được bổ-túc theo ông Đỗ Tiến Thịnh, một người trong thân-tôc của liệt-sĩ Đỗ Thị Tâm
(**) Lời của Nguyễn Thái Học
Nguyễn Hoàng Lãng Du