Thực Phẩm Dân Dã Quê Tôi

(Cảm tác từ bài viết cùng tên của Phan Kim Ngọc)

Miệt vườn quê tôi chợ ngồi chồm hổm,
Trên con đường làng lắm kẻ lại qua,
Hay họp trên bãi đất trống đơn sơ,
Cũng mua bán như chợ người thành phố.

Cá tôm tươi sống còn nằm trong rổ,
Ít trái cây vừa hái xuống chiều qua,
Mớ rau xanh trên mẹt của vườn nhà,
Bưng ra chợ kiếm vài đồng tiền lẻ.

Nhà ông nội làng quê thời tôi bé,
Mái ngói nung đỏ rực buổi trưa Hè,
Mái ngói sạch trơn trong suốt mùa mưa,
Nước mưa hứng đầy những lu mái vú.*

Nước mưa để dành quanh năm uống đủ,
Nước trong lành không vướng bụi trần ai,
Cây gáo dừa múc nước uống một hơi,
Thơm mát lòng tôi quê hương tình tự.

Những thực phẩm của miền quê dân dã,
Quanh quẩn vườn, hè, bờ ruộng, ao, mương…
Chập tối về nếu ai chịu làm siêng,
Giăng những mẻ câu mồi trùng, mồi nhái.

Dưới rặng trâm bầu, sát bờ rạch chảy,
Thế nào sáng ra cá cũng mắc câu ,
Cá lóc, cá trê, ngon bữa cơm chiều,
Hay món cháo với con lươn vàng nghính.

Còn rau cỏ thì nhiều không kể xiết,
Mát ẩm hè nhà càng cua, ngò gai,
Rau càng cua trộn vài lát hành tây,
Nêm dầu dấm cũng ngon lành lạ miệng.

Nấm mối mùa mưa mọc thành từng cụm,
Hái về xào ngon ngọt hoặc nấu canh,
Giữa bụi tre gìa mọc những mụt măng,
Sau vài cơn mưa măng tươi đến thế !

Măng nấu vịt, nấu gìo heo bất kể,
Món nào cũng ngon, ăn sẽ nhớ đời,
Măng muối chua xào ba rọi, tôm tươi,
Hay nấu canh chua cá vồ, cá đém.

Mớ rau dệu, cải trời, rau sam, đọt mướp,
Lá mồng tơi với một dúm tép rong,
Tép vớt bờ ao giã dập nấu canh,
Món Canh Tập Tàng miền Nam quen thuộc.

Những trưa hè vắng bỗng dưng thèm ngọt,
Bắc nồi chè với đường mía đường thùng,
Nấu từ mía nhà, deo dẻo, ngọt đầm,
Trong mùi đường còn thơm mùi mía mới.

Bây giờ tôi lớn, quê xa vời vợi,
Uống đủ mùi đời vẫn nhớ nước lu mưa,
Ăn món cao sang vẫn nhớ món quê xưa,
Món dân dã đã thấm vào ký ức.

Nguyễn Thị Thanh Dương

(*) Lu mái vú: Tên một loại lu đựng nước ở miền quê.