The Hill We Climb (Ngọn Đồi Chúng Ta Leo)
Amanda Gorman – Nguyễn Văn Thái dịch
The Hill We Climb
Amanda Gorman
When day comes we ask ourselves,
where can we find light in this never-ending shade?
The loss we carry,
a sea we must wade
We've braved the belly of the beast
We've learned that quiet isn't always peace
And the norms and notions
of what just is
Isn't always just-ice
And yet the dawn is ours
before we knew it
Somehow we do it
Somehow we've weathered and witnessed
a nation that isn't broken
but simply unfinished
We the successors of a country and a time
Where a skinny Black girl
descended from slaves and raised by a single mother
can dream of becoming president
only to find herself reciting for one
And yes we are far from polished
far from pristine
but that doesn't mean we are
striving to form a union that is perfect1
We are striving to forge a union with purpose
To compose a country committed to all cultures, colors, characters and
conditions of man
And so we lift our gazes not to what stands between us
but what stands before us
We close the divide because we know, to put our future first,
we must first put our differences aside
We lay down our arms
so we can reach out our arms
to one another
We seek harm to none and harmony for all
Let the globe, if nothing else, say this is true:
That even as we grieved, we grew
That even as we hurt, we hoped
That even as we tired, we tried
That we'll forever be tied together, victorious
Not because we will never again know defeat
but because we will never again sow division
Scripture tells us to envision
that everyone shall sit under their own vine and fig tree2
And no one shall make them afraid
If we're to live up to our own time
Then victory won't lie in the blade
But in all the bridges we've made
That is the promise to glade
The hill we climb
If only we dare
It's because being American is more than a pride we inherit,
it's the past we step into
and how we repair it
We've seen a force that would shatter our nation
rather than share it
Would destroy our country if it meant delaying democracy
And this effort very nearly succeeded
But while democracy can be periodically delayed
it can never be permanently defeated
In this truth
in this faith we trust
For while we have our eyes on the future
history has its eyes on us
This is the era of just redemption
We feared at its inception
We did not feel prepared to be the heirs
of such a terrifying hour
but within it we found the power
to author a new chapter
To offer hope and laughter to ourselves
So while once we asked,
how could we possibly prevail over catastrophe?
Now we assert
How could catastrophe possibly prevail over us?
We will not march back to what was
but move to what shall be
A country that is bruised but whole,
benevolent but bold,
fierce and free
We will not be turned around
or interrupted by intimidation
because we know our inaction and inertia
will be the inheritance of the next generation
Our blunders become their burdens
But one thing is certain:
If we merge mercy with might,
and might with right,
then love becomes our legacy
and change our children's birthright
So let us leave behind a country
better than the one we were left with
Every breath from my bronze-pounded chest,
we will raise this wounded world into a wondrous one
We will rise from the gold-limbed hills of the west,
we will rise from the windswept northeast
where our forefathers first realized revolution
We will rise from the lake-rimmed cities of the midwestern states,
we will rise from the sunbaked south
We will rebuild, reconcile and recover
and every known nook of our nation and
every corner called our country,
our people diverse and beautiful will emerge,
battered and beautiful
When day comes we step out of the shade,
aflame and unafraid
The new dawn blooms as we free it
For there is always light,
if only we're brave enough to see it
If only we're brave enough to be it
Amanda Gorman
Gorman, who was born and raised in Los Angeles and studied sociology at Harvard, became America’s first-ever national youth poet laureate in 2017. According to US reports, it was president-elect Joe Biden’s wife, Jill Biden, who recommended her as his inaugural poet. Gorman will be performing on Wednesday alongside Lady Gaga, who will be singing the American national anthem, and Jennifer Lopez.
Gorman’s poem, The Hill We Climb, will touch on, although not reference directly, last week’s riots in the US Capitol. She shared a short extract with the New York Times: “We’ve seen a force that would shatter our nation rather than share it, / Would destroy our country if it meant delaying democracy. / And this effort very nearly succeeded. / But while democracy can be periodically delayed, / It can never be permanently defeated,” she has written.
“I wasn’t trying to write something in which those events were painted as an irregularity or different from an America that I know,” she told the Los Angeles Times. “America is messy. It’s still in its early development of all that we can become. And I have to recognise that in the poem. I can’t ignore that or erase it. And so, I crafted an inaugural poem that recognises these scars and these wounds. Hopefully, it will move us toward healing them.”
The theme of Biden’s inauguration is America United, and Gorman told the Associated Press that while she hadn’t been told what to write by organisers, she’d been encouraged to emphasise unity as opposed to “denigrating anyone” or declaring “ding, dong, the witch is dead” over the departure of Donald Trump.
The poet told the LA Times that she has struggled with since she was a child with a speech impediment that makes it hard for her to say certain sounds correctly. “I don’t look at my disability as a weakness,” she said. “It’s made me the performer that I am and the storyteller that I strive to be. When you have to teach yourself how to say sounds, when you have to be highly concerned about pronunciation, it gives you a certain awareness of sonics, of the auditory experience.”Gorman might be the youngest writer to grace a presidential inauguration, but she is not a stranger to grand ceremonies. In 2017, she read her poem In This Place (An American Lyric) at the inauguration of the 22nd US poet laureate, Tracy K Smith. The poem condemns the events in Charlottesville (“tiki torches string a ring of flame / tight round the wrist of night”), going on to speak of the importance of poetry as a form of resistance. “Tyrants fear the poet. / Now that we know it / we can’t blow it. / We owe it / to show it / not slow it / although it / hurts to sew it / when the world / skirts below it.” She has also performed for luminaries including Al Gore, Hillary Clinton, Malala Yousafzai and Lin-Manuel Miranda.
With a children’s book out later this year, Change Sings, illustrated by Loren Long and depicting a young girl on a musical journey to show that we all have the power to make changes in the world, Gorman has even bigger plans for her future. She told the New York Times in 2017 that she was planning to run for president in 2036, and this remains the plan. “I’m going to tell Biden that I’ll be back,” she told the AP.
( https://www.theguardian.com/books/2021/jan/19/amanda-gorman-youngest-poet-to-recite-at-a-presidential-inauguration-joe-biden )
Source: The Guardian
Ngọn Đồi Chúng Ta Leo
Amanda Gorman
Khi ngày tới, chúng ta tự hỏi
Chúng ta tìm đâu ra ánh sáng trong bóng mờ bất tận này?
Sự mất mát mà chúng ta gánh chịu
Cả biển khơi cần phải lặn lội
Chúng đã không sờn lòng trong bụng quái vật1
Chúng ta học hỏi được yên lặng không phải luôn luôn là hoà bình,
Và quy chuẩn và khái niệm
về “công bằng” là gì
không phải luôn luôn là công lí
Và mặc dù vậy bình minh là của chúng ta
Trước khi ta biết được điều này
Bằng cách nào đó chúng ta biết được
Bằng cách nào đó chúng ta đã chịu đựng được và chứng kiến
Một quốc gia không bị đổ vỡ mà chỉ là chưa được hoàn thành
Chúng ta, những người thừa kế một đất nước và một thời khoản
Mà một cô gái mảnh khảnh Da Đen
Hậu duệ của những người nô lệ,
Được nuôi dưỡng bởi một goá phụ
Lại có thể mơ mình trở thành tổng thống
Chỉ để rồi chính mình lại ngâm thơ cho một người như thế
Và, vâng, còn lâu chúng ta mới được lão luyện
Mới được tinh khôi,
Nhưng điều này không có nghĩa là chúng ta
Đang gắng sức tạo thành một quốc gia thống nhất toàn hảo2.
Chúng ta đang cố gắng kiến tạo một quốc gia thống nhất có định hướng.
Để tạo thành một đất nước tận tụy với mọi nền văn hoá, màu da, tính khí
Và hoàn cảnh của con người
Và như vậy chúng ta ngẩng mắt nhìn, không phải nhìn vào điều gì đứng giữa chúng ta
Mà là điều trước mặt chúng ta
Chúng ta đóng lại hố ngăn cách bởi vì chúng ta biết đặt tương lai lên trên hết
Chúng ta phải gác lại một bên những khác biệt của chúng ta
Chúng ta buông bỏ vũ khí xuống
Để chúng ta có thể mở rộng vòng tay cho nhau
Chúng ta không hãm hại ai mà chỉ tìm kiếm hoà hợp cho mọi người
Hãy để cho địa cầu này, nếu không phải là gì khác, nói lên là điều này đúng
Rằng dù đau buồn, nhưng chúng ta đã trưởng thành
Rằng dù bị tổn thương, nhưng chúng ta đã hi vọng
Rằng dù mệt mỏi, nhưng chúng ta đã cố gắng
Rằng chúng ta sẽ mãi mãi kết chặt với nhau, khải hoàn
Không phải vì chúng ta sẽ không bao giờ còn biết thất bại nữa
Nhưng vì chúng ta sẽ không bao giờ còn gây mầm chia rẽ
Thánh Kinh bảo chúng ta hãy hình dung
Mọi người đều phải ngồi dưới cành nho và cây vả3 của mình
Thì không ai làm cho họ sợ hãi được nữa
Nếu chúng ta xứng đáng với thời đại của chúng ta
Thì chiến thắng không phải ở lưỡi đao
Mà ở trong những cây cầu mà chúng ta xây dựng
Đó là lời hứa đưa đến một không gian mở
Đến ngọn đồi chúng ta leo,
Nếu chúng ta dám theo
Bởi vì làm người Mỹ có ý nghĩa hơn là niềm kiêu hãnh mà chúng ta thừa tự
Đó là quá khứ mà chúng ta đã dẫm bước chân vào
Và chúng ta sẽ sửa chữa nó như thế nào
Chúng ta đã nhìn thấy một sức mạnh có thể làm tan nát quốc gia
Hơn là san sẻ cùng nhau đất nước mình
Có thể huỷ hoại đất nước nếu sức mạnh này muốn trì hoãn dân chủ
Và nỗ lực này hầu như đã rất gần thành công
Trong khi thỉnh thoảng dân chủ có thể bị trì hoãn
Nhưng dân chủ không bao giờ mãi mãi chiến bại
Chúng ta tin tưởng vào chân lí này
Vào niềm tin này
Bởi vì trong lúc chúng ta phóng tầm nhìn vào tương lai
Thì lịch sử đang quan sát chúng ta
Đây là kỉ nguyên của sự cứu rỗi chân chính
Chúng ta lo sợ khi kỷ nguyên này bắt đầu
Chúng ta không cảm thấy được chuẩn bị để kế thừa
Một giờ khắc kinh hoàng như thế
Nhưng bên trong thời đại này chúng ta tìm được sức mạnh
Để trước tác một chương sách mới
Nhằm dâng hiến niềm hi vọng và tiếng cười cho chính chúng ta
Vì vậy, trong lúc đã có lần chúng ta hỏi
Làm thế nào để chúng ta có thể thắng lướt được thảm hoạ?
Thì giờ đây chúng ta khẳng quyết
Làm sao mà thảm hoạ lại có thể thắng lướt được chúng ta?
Chúng ta không bước lùi về với những gì đã qua
Mà tiến tới những gì sẽ phải có
Một đất nước bầm dập nhưng vẹn toàn,
Khoan hồng nhưng táo bạo,
mãnh liệt và tự do
Chúng ta sẽ không bị đẩy lùi
Hoặc gián đoạn vì hăm doạ
Bởi vì chúng ta biết rằng không hành động hay ù lì
Sẽ là gia tài để lại cho thế hệ mai sau
Lỗi lầm ngu xuẩn của chúng ta sẽ trở thành gánh nặng cho con cháu.
Nhưng có một điều chắc chắn:
Nếu chúng ta thắt chặt khoan dung với sức mạnh,
Và sức mạnh với quyền hạn
Thì tình yêu sẽ là gia tài để lại
Và sẽ thay đổi quyền được sinh ra của con cháu chúng ta.
Do đó chúng ta hãy để lại một đất nước
Tốt đẹp hơn đất nước mà chúng ta đã được để lại
Mọi hơi thở từ lồng ngực luyện đồng của tôi
Chúng ta sẽ nâng thế giới thương tích này lên thành một thế giới tuyệt hảo
Chúng ta sẽ trỗi dậy từ những cánh đồi vàng của miền Tây
Chúng ta sẽ trỗi dậy từ vùng Đông Bắc lộng gió,
Nơi tổ tiên chúng ta lần đầu tiên đã thực hiện cuộc cách mạng
Chúng ta sẽ trỗi dậy từ những thành thị có hồ nước viền quanh của những tiểu bang miền Trung Tây,
Chúng ta sẽ trỗi dậy từ miền Nam nắng ấm
Chúng ta sẽ xây dựng lại, hoà hợp lại, và hồi phục
Và tất cả mọi xó xỉnh nào biết được của quốc gia của chúng ta
Và tất cả mọi ngỏ ngách nào gọi là đất nước của chúng ta,
Đều có người dân của chúng ta khác biệt nhau, đẹp đẽ xuất hiện
Tả tơi và xinh đẹp
Khi ngày tới, chúng ta bước ra khỏi bóng mờ,
Rực lửa và không sợ hãi
Bình minh mới căng phồng vì chúng ta giải thoát bình minh
Bởi vì luôn luôn có ánh sáng
Nếu chúng ta chỉ cần có đủ can đảm để nhìn ánh sáng.
Nếu chúng ta chỉ can đảm đủ để là ánh sáng.
1 “the belly of the beast” viện dẫn câu chuyện trong Thánh kinh nói về Jonah bị cá voi nuốt và sau đó đã được cá nhả ra sau ba ngày nhờ ơn cứu độ của Thiên Chúa. Martin Luther King đã dùng tỉ dụ này để mô tả sự sợ hãi cũng như sự can đảm của nhân loại tranh đấu để sống còn trước những cơn nguy biến.
2 to form a union that is perfect: cụm từ này có nghĩa là kiến tạo một nền công lý có luật pháp được áp dụng công bằng cho tất cả mọi người Mỹ thay vì bị quân phiệt hay vua chúa cai trị bằng độc tài.
3 Cụm từ “under their vine and fig tree” được trích từ Thánh kinh: Micah 4:4, 1 Kings 4:25 và Zachariah 3:10. Mô tả sự tự do và độc lập mà dân Chúa thụ hưởng dưới sự cai trị của Ngài. Micah cho người nghe một tia hi vọng. Jerusalem và Đền Thánh sẽ không bị phá vỡ mãi mãi. Mà “trong những ngày cuối” (câu 1) Chúa sẽ xây dựng lại và hoàn phục Đền Thánh và Đền Thánh sẽ là nơi gặp gỡ mới của dân Chúa giữa thiên đàng và trái đất.