"Sống không phải là ký-sinh trùng của thế-gian, sống để mưu-đồ một công-cuộc hữu-ích gì cho đồng-bào, tổ-quốc"

** Phan Chu Trinh **

 

Tình Hình COVID-19 Tại Mỹ Cuối Tháng 10/2021

 21dhvhthc1

 

1) Số trường hợp nhiễm  Covid-19 mới hàng ngày đã giảm 57% kể từ điểm cao nhất vào ngày 1 tháng 9, đáng khích lệ  ở mức độ suy giảm cũng như  bề rộng của nó, có nghĩa các trường hợp đang giảm ở mọi khu vực của nước Mỹ (Miền Tây, Trung Tây, Nam và Đông Bắc trong biểu đồ dưới đây).

21dhvhthc2

Fig 1: Dữ liệu tính đến ngày 24 tháng 10.

Biểu đồ hiển thị mức trung bình hàng ngày trong 7 ngày

Bây giờ chúng ta đều biết rằng dự báo tương lai của Covid là vô cùng khó khăn và  chuyện Covid gia tăng vẫn có thể xảy ra. Tuy nhiên, bề rộng địa lý của sự sụt giảm là một  lý do để  lạc quan.

Sự gia tăng Covid trong quá khứ thường bắt đầu ở một khu vực của  nước Mỹ - như từ miền Nam ( Florida, Louisiana, Mississippi)  vào mùa hè vừa qua  (2021) hoặc từ khu vực New York vào đầu năm 2020 - và sau đó lan rộng ra toàn quốc. Hiện nay, có vẻ không có sự gia tăng tại một khu vực nào có đủ sức để tạo nên một sự gia tăng đột biến trên toàn quốc.

Đúng là  có một số điểm nóng ở địa phương, đã xảy ra hầu như từ khi đại dịch bắt đầu. Một số điểm nóng nằm ở các vùng phía bắc của Mỹ, như Alaska, Idaho, Montana, North Dakota và một vài quận gần biên giới Canada ở New Hampshire và Vermont. Mô hình này đã dẫn đến một số suy đoán rằng  thời tiết lạnh bắt đầu đang gây ra sự gia tăng các trường hợp nhiễm  do người ta sinh hoạt trong nhà nhiều hơn là ngoài trời - và toàn bộ nước Mỹ sẽ gia tăng về số các ca nhiễm trong những ngày gần đây.

Tuy nhiên, đó có vẻ  không phải là kịch bản có khả năng xảy ra cao nhất. Ở hầu hết các khu vực lạnh hơn, bao gồm cả Canada và các khu vực đông dân cư của miền bắc Hoa Kỳ, các ca bệnh vẫn đang giảm. Vấn đề lớn nhất đối với Alaska và vùng núi non miền Tây nước Mỹ (Mountain West) có lẽ không phải là thời tiết; đó là sự hoài nghi về vắc xin (vaccine skepticism). Idaho là tiểu bang ít tiêm chủng nhất trên toàn quốc và một số tiểu bang Miền Tây khác chỉ khá hơn một chút.

Trung tâm Kiểm Soát Bệnh Hoa Kỳ (C.D.C.) theo dõi một loạt các mô hình dự báo Covid. Trung bình, các mô hình dự đoán rằng các trường hợp hàng ngày mới ở Mỹ sẽ giảm khoảng 20% ​​nữa trong ba tuần tới.

Kết luận: Không có lý do cho thấy một đợt tăng vọt  (surge) các ca  Covid khác sắp xảy ra, nhưng các đợt gia tăng  (nếu có xảy ra) không phải lúc nào cũng có dấu hiệu thông báo trước.

2.Mức độ nghiêm trọng có vẻ ổn định

Khi biến thể Delta bắt đầu lây lan vào mùa hè năm nay, nhiều người lo lắng rằng nó vừa dễ lây lan hơn các phiên bản trước đó của vi rút và gây bệnh nặng hơn nhiều. Chỉ có một trong hai điểm lo sợ này  là đúng.

Delta rõ ràng là dễ lây lan hơn, đó là lý do chính khiến mọi chỉ số của đại dịch - số ca nhiễm, số ca nhập viện và số ca tử vong - tăng vọt trong mùa hè này. Nhưng một trường hợp Covid điển hình trong đợt Delta cũng nghiêm trọng ngang với một trường hợp điển hình trong giai đoạn trước của đại dịch. Trong đợt sóng vào cuối năm 2020 và đầu năm nay trước khi Delta xuất hiện, khoảng 1,2% trường hợp dương tính dẫn đến tử vong; trong làn sóng Delta, tỷ lệ tử vong phần là 1,1%.

Các nghiên cứu khoa học đang cố gắng trả lời câu hỏi  một cách chính xác hơn về mức độ nghiêm trọng đã đưa ra những kết luận trái ngược nhau. Có người  nhận thấy Delta nghiêm trọng hơn các phiên bản khác của vi-rút và có  người khác nhận thấy rằng không phải vậy. Cho đến khi kết quả nghiên cứu rõ ràng hơn, dự đoán tốt nhất có thể là bệnh Covid do Delta nặng hơn một cách khiêm tốn, và điều này có thể giải thích tại sao tỷ lệ nhập viện và tử vong vẫn không thay đổi  ngay cả khi tỷ lệ tiêm chủng tăng lên.

Mô hình này có thể ảnh hưởng đến cách bạn suy nghĩ về sinh hoạt  hàng ngày của mình. Nếu bạn đã được chủng ngừa (và đã được chích liều tăng cường [booster dose], nếu đủ điều kiện) và bạn từng thấy thoải mái khi giao tiếp trong nhà và không đeo khẩu trang vào mùa xuân năm ngoái, bạn có thể cảm thấy thoải mái làm như vậy, ngay bây giờ hoặc thời gian sắp tới. Một số người lớn tuổi hoặc những người có vấn đề  sức khỏe có thể thấy phải biết chắc rằng tất cả những người khác trong nhà cùng với họ đã được tiêm phòng trước khi họ tháo khẩu trang của mình.

3. Mỹ đang thua các nước khác.

Bất chấp tất cả những tin tức đáng khích lệ, một bóng đen vẫn bao trùm nước Mỹ: Đáng lẽ ra đại dịch không cần phải  gây ra thiệt hại tồi tệ đến như vậy.

Khoảng 1.500 người Mỹ đã chết vì Covid mỗi ngày trong tuần qua. Đối với các nhóm tuổi lớn hơn, vi rút vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Và lý do chính là hàng triệu người Mỹ đã chọn không chích ngừa. Nhiều người trong số họ đã lớn tuổi và có các bệnh nền kèm theo, khiến họ dễ bị tổn thương trước các loại nặng  của bệnh  Covid.

Đối với những người lớn tuổi, tác dụng của việc tiêm phòng là rất sâu đậm. Theo CDC, vào cuối tháng 8, gần đỉnh cao của làn sóng Delta, cứ 10.000 người Mỹ từ 65 tuổi trở lên chưa được tiêm chủng có 24 người phải nhập viện với các triệu chứng Covid. Trong số những người Mỹ được tiêm chủng đầy đủ từ 65 tuổi trở lên, con số này  là 1,5 trên 10.000.

Mặc dù vậy, nhiều người Mỹ đang từ chối chích ngừa. Trong số các quốc gia giàu có, Mỹ là một trong những quốc gia ít được tiêm chủng Covid nhất, xếp sau Canada, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh, Pháp, Đức, Ý và các nước khác. Tiêm phòng ít hơn đồng nghĩa với việc tử vong nhiều hơn.

Tỷ lệ tiêm chủng thấp ở Mỹ là một hệ quả khác của nền chính trị phân cực và mức độ bất bình đẳng kinh tế xã hội cao của nước Mỹ. Theo cuộc thăm dò gần đây nhất của Kaiser Family Foundation, chỉ 67% người lớn Mỹ  không có bằng đại học 4 năm được tiêm, so với 82% trong những người đã tốt nghiệp đại học. Và chỉ có 58 phần trăm những người tự nhận là đảng viên Cộng hòa được tiêm chủng, so với 90 phần trăm đảng viên Đảng Dân chủ.

Đó là một chiến thắng của các  thông tin sai lệch. Được cung cấp một loại thuốc giúp cứu mạng để chống lại một loại vi-rút rất dễ lây lan, thay vào đó, nhiều người Mỹ lại đang lựa chọn chấp nhận số mạng may rũi của chính mình.

 

Bác sĩ Hồ Văn Hiền

 

(Phỏng theo bài báo của New York Times ngày 26 tháng 10 năm 2021)

David Leonhardt

Good morning. Covid cases have been falling in every region of the U.S., offering hope.

.

Dữ liệu tính đến ngày 24 tháng 10 Nguồn: OurWorld in Data

21dhvhthc3

Fig2

Số tử vong do Covid tại nhiều nước trên thế giới, tính theo mỗi triệu người và theo từng giai đoạn 2 tuần.